Joost Koning: One-man-band

Joost benadert zijn gast met koninklijke allure, doet research, prepareert vragen, interviewt én monteert de podcast Joost Mag Het Weten. In dat opzicht is Joost een one-man-band. “Vanaf mijn twaalfde stond ik op allerlei filmsets en drumde ik in bandjes. Ik zag groepen en individuen tot grote hoogte stijgen, waarvan ze zelf misschien niet eens wisten dat ze dat konden bereiken. Dit fascineert mij, zeker omdat deze magische momenten ook nog eens voor altijd vastgelegd kunnen worden.”

Vallen en opstaan
Joost deed de Toneelschool in Maastricht, speelde in series (onder meer Penoza en Vrijland) en films (zoals Boy 7 en Gelukzoekers), studeerde Bedrijfskunde op de VU en Strategisch Management op de Erasmus. “Door die verschillende studies weet ik dat structuren, processen en mindsets kunnen helpen. Of tegenwerken. Door vallen en opstaan heeft ieder zijn eigen manieren gevonden om die magische momenten te creëren.” Met zijn podcast wil Joost zijn luisteraars informeren en inspireren door die manieren te delen: “Ik zie elk gesprek als een masterclass met een expert. Ik lever alleen input, zodat gasten zoveel mogelijk kennis en kunde kunnen delen.”

Gasten
Tot zover de theorie en zijn universele uitgangspunten, nu de weerbarstige praktijk. “Ik heb een groot Excelsheet met alle gasten, de mogelijke gesprekspartners én wanneer ik iemand benader. Na 153 afleveringen slinkt die voorraad, maar ik vraag de gast vaak naar een persoonlijke tip, blijf zelf actief op zoek en kan terugvallen op het BM-netwerk.”

Via via komt Joost op bijzondere plekken: “Ik nam een podcast op met producer Sergio van Gonter – artiestennaam Reverse – bij platenlabel Top Notch. In een opnamestudio moesten vijf muzikanten stoppen met muziek maken, totdat het interview erop zat. Aanvankelijk oogden ze sceptisch, maar al joints rokend, vonden ze het uiteindelijk jammer dat het interview voorbij was.”

Het interview met ‘jeugdheldin’ Angela Schijf blijft hem ook bij. “Ik keek zomers lang, iedere vrijdag Flikken Maastricht en deed dan Eva van Dongen, de rol van Angela, na. Toen ik ontdekte dat ze elke aflevering van de BMY-podcast luisterde, wist ik direct: Ik wil haar interviewen. En waar kan dat beter dan in Maastricht?”

Soms komen quotes langs die zo op een tegeltje kunnen. Zo zei Matthias Scholten, directeur van de Format Creation Group van RTL: “De kunst van het hele leven is dat je het serieus doet, maar niet allemaal serieus neemt, want zodra je dat gaat doen krijg je emotionele problemen…”

“Ik zie elk gesprek als een
masterclass met een expert”

Zelfstudie
Solide voorbereiding is het halve werk. Joost gaat bij die research niet over één nacht ijs. “Het is extra leuk om uit te zoeken wat hij of zij over een onderwerp zei. Tijdens het interview denk ik wel eens: ‘Huh, die quote klopt niet met wat je eerder zei… Of: waarom maakte je destijds die keuze?’ Voor mij is de voorbereiding een soort zelfstudie; je duikt helemaal in een nieuw onderwerp. Daarnaast weet ik waarom ik diegene spreek. Vaak is er een haakje.”

Jeroen Pauw vertelt in aflevering 50 dat het erom gaat dat je weet wat je wil weten. Die uitspraak is een mooie metafoor voor zijn werkwijze geworden. Joost knikt: “Ik interview alleen mensen die ik interessant vind. Er is dus altijd al oprechte belangstelling en een basisvraag. Met die vraag in mijn achterhoofd luister, kijk en lees ik op het wereldwijde web. Zo heb ik een hoofdvraag en wat deelvragen waar ik het antwoord écht niet op weet. We onderzoeken samen de vraag en diepen die steeds verder uit.”

Vier lessen
Uit alle afleveringen kan hij niet één rode draad vlechten, maar wel destilleerde hij vier lessen.

Les 1: De balans tussen zorgvuldige voorbereiding en improvisatie is essentieel en heeft elkaar nodig.

“Op de Toneelschool merkte ik al dat voorbereiding en improvisatie samengaan als yin en yang. Alleen als je iets goed voorbereidt, heb je vrijheid om tijdens het spelen niet meer aan die voorbereiding te denken. Maar… als je het niet voorbereidt, dan verdrink je in een te snel stromende rivier. Zo hielden Norbert ter Hall en Robert Alberdingk Thijm juist een pleidooi voor ontregeling, als de balans te veel in de richting van voorbereiding uitslaat.”

Norbert: “Als je eigenlijk al precies weet: dit moet het worden, dan wordt het een soort invuloefening. Dan kom je nooit in nieuwe gebieden. Dus het is belangrijk dat je voor het toeval – of dat wat ontstaat zonder dat je het vooraf hebt bedacht – heel veel ruimte ‘inruimt’.”

En: “Als we van tevoren al precies weten wat het wordt, hadden we het niet hoeven maken.”

Collectieve energie
Regisseur Joram Lürsen: “Je werkt steeds toe naar een moment waarop de camera draait en alles precies goed samenvalt. Interactie met acteurs, de tekst die al een jaar daarvoor is geschreven, op een set die soms 100 jaar oud oogt en de dag daarvoor in elkaar is getimmerd. Al die collectieve energie, die op dat moment door die camera heengaat, is uniek.”

Les 2: onderhandelen is een coöperatief spel, maar als het echt competitief wordt, zijn er altijd verliezers.

Manager Xenia Kasper: “Zeker op lange termijn. Er zijn vaak meerdere mogelijkheden waar je alleen achterkomt als je samen open en eerlijk de motieven op tafel legt. Je moet ook eerst de ander begrijpen, voordat je begrepen wil worden.”

Vanessa Henneman van Henneman Agency: “Ik denk dat je een strategische, diplomatieke weg moet bewandelen, omdat je te maken hebt met mensen in een behoorlijk kleine industrie. Als jij de hele tijd het gevoel hebt dat ik jouw belang niet begrijp, dan zul jij de hele tijd vechten voor jouw belang. Maar als ik zeg: ‘Ik snap je’, komt er ontspanning. Vaak kom je er dan wel uit.”

Pim Schmitz, CEO Talpa Network: “Ik zie het als een spel. Zo benader ik het ook. Of het nu om 5,5 miljard of 100 euro gaat, dat maakt niet zo heel veel uit. Dat klinkt misschien gek, maar het gaat om het spel en het behalen van een mooi resultaat, het maken van de deal zelf.”

Gunnen
Schmitz legt uit: “Ik heb veel deals in China gemaakt, ik vertrouwde hen tot het einde van de tafel. Dan bouw je meer zekerheden in. Je kunt nooit een deal maken als je er alleen voor jezelf het allerallerbeste uit probeert te halen. De andere kant moet net zoveel het gevoel hebben dat ze een goede deal hebben. Dat geloof ik echt heilig. Je krijgt een betere deal als de ander jou ook iets gunt.”

Les drie: In deze snel veranderende wereld kunnen juist oeroude wijsheden zorgen voor succes.

Acteur Gijs Scholten van Aschat: “Als je kijkt naar geschriften uit de Griekse en Romeinse oudheid of teksten van Shakespeare over de menselijke staat en wat de mens kan doen, dan zie je dat er in die 2000 jaar niets veranderd is. Niets! De mens is totaal niet veranderd. De middelen zijn anders, maar onze lusten en onze drijfveren, zijn allemaal precies hetzelfde. Die 3000 á 4000 jaar is in de evolutie een druppel op de gloeiende plaat.”

Matthias Scholten vult in een andere aflevering (onbewust) aan en geeft een voorbeeld bij formats: “Liefde is een thema waarover we al vanuit de oudheid verhalen vertellen en dat zullen we tot het einde der tijden blijven doen. Alleen de vertelvorm verschilt van tijd tot tijd.”

Les vier: Data gaat over recente geschiedenis en creativiteit gaat altijd over iets nieuws.

“Als je echt iets nieuws wil weten, heeft het geen zin om naar het verleden te kijken. Videoland zou nooit Mocro Maffia hebben gemaakt als ze puur naar data kijken, want zoiets was nog nooit gemaakt. Dat vind ik heel interessant! Volgens mij weet elk VOD-platform van elk filmpje wie kijkt en wanneer. Wanneer iemand stopt en terugkijkt. Maar dat zegt niet per se iets over de toekomst.”

Marijn Poeschmann, YouTube’s Country Manager Benelux: “Wij kunnen viral video’s en trends niet voorspellen. Dat vind ik ook juist wel mooi. Het blijft toch iets magisch, waarbij alle kwartjes de goede kant op moeten vallen en het ook uit een onverwachte hoek kan komen. Achteraf kun je het allemaal wel verklaren, maar om dat te kunnen voorspellen…”

“Als het zo makkelijk zou werken,
zou er geen enkele flop
meer zijn in Hollywood”

Ralph de Beurs, creative director RTL en Videoland: “Tot de dag van uitzending zijn we echt benieuwd: gaat dit aanslaan of niet? Het is een gecalculeerd risico, want we hebben datagroepen van mensen die al hebben gekeken en we hebben het zelf al gezien, dus je voelt wel ‘iets’ aan. Maar je bent ook afhankelijk van de concurrentie die avond. Als het zo makkelijk zou werken, zou er geen enkele flop meer zijn in Hollywood.”

Dynamische creatie
Geert Doek, managing director Towel Media: “Veel mensen zien branded content als: ‘Ik maak iets leuks’ en denken in termen van naamsbekendheid of awareness. Maar merken geven marketing-geld uit om meer producten of diensten te verkopen. Dus: waar moet je voor zorgen? Dat ze dat ook daadwerkelijk doen. Wij werken met laagjes aan video, waarbij we aan de bovenkant vooral inspireren, maar aan de onderkant mensen proberen te laten converteren. Online kunnen we het allemaal doormeten. Wij testen vaak met live-publiek. Dit noemen wij dynamische creatie waarbij je met een kleine aanpassing hogere conversie kunt realiseren.”

Innoveren
Giovanni Piccirilli, CTO RTL Nederland: “Als kijkers een bepaald type content bekijken en ze haken af dan zijn dit cruciale datapunten om te analyseren: triggert een emotie deze gedragsverandering? Is het de taal? Zijn het bepaalde onderwerpen?”

Toch hangt Piccirilli niet alleen aan data: “Sterker nog, als je wilt innoveren, kijk dan niet naar data. Het geeft weliswaar bruikbare feedback voor aanpassingen, maar als je iets nieuws wilt creëren en je zit vast aan data – het verleden – ben je gelimiteerd. Content creatie moet juist ver weg zijn van wat je al weet. Pas als dat vrije creatieve proces klaar is, kun je met consumentendata het proces verder finetunen.”

Hier het overzicht van alle podcasts van Joost Koning.

Bron: BM
Foto’s: Joost Koning met Arno Lubrun van Meta en Joost Koning tijdens interview met John de Mol