Cornélie Constateert: Elke dag drama
Het is niet eens zo heel erg lang geleden dat Goede Tijden Slechte Tijden in een haast existentiële crisis zat. Kijkers waren voor een groot deel afgehaakt, met name de jonge doelgroep, en criticasters vroegen zich af of dit het einde was van soaps in het algemeen.
Op zichzelf geen gekke gedachte. Alle andere Nederlandse soaps waren al van het toneel verdwenen en ook internationaal werden in die periode meerdere grote titels ‘gesunset’, zoals de Amerikanen het zo mooi kunnen verwoorden. Als je bedenkt dat de soap oorspronkelijk ontstaan is om huisvrouwen overdag te vermaken, dan ben je ook wel geneigd om het als een nogal archaïsch fenomeen te beschouwen.
Toch was het niet zozeer de emancipatie, maar met name de opkomst van reality tv dat de soap als genre bijna de das om deed. Vergeleken met reality tv waren karakters ineens te belegen en sloten verhaallijnen te weinig aan op wat zich in de maatschappij afspeelde. Bovendien stopte reality tv niet bij de uitzending, de verhalen liepen door op de socials van de realitysterren.
Dat ook streamers
nu investeren in
soaps is niet zo gek
Opvallend is daarom de omslag in de populariteit van soapseries. Sinds corona zit Goede Tijden Slechte Tijden weer in de lift en is hard gewerkt om de serie weer relevant en herkenbaar te maken. Daarbij heeft de pandemie ook zeker geholpen, want uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat herkenbaarheid juist heel belangrijk is in tijden van eenzaamheid en isolement. Maar ook het iconische Australische Neighbours werd afgelopen najaar nieuw leven ingeblazen door Prime Video. En recent werd duidelijk dat in de VS zowel lineaire zender CBS als streaming service Disney+ nieuwe soaps aan het ontwikkelen zijn.
Dat ook streamers nu investeren in soapseries is niet zo gek. Verhoudingsgewijs ligt de focus daar al meer op drama. En met de verzadigende markt zijn zij minder op zoek naar het uitbreiden van het abonneebestand en is er juist meer focus op het behoud van abonnees. Reality tv biedt met elke nieuwe titel en elk nieuw seizoen een kans om nieuwe kijkers aan je te binden of terug te winnen, maar het aantal afleveringen blijft altijd beperkt. En wil je kijkers voor langere tijd vasthouden, dan is een doorlopende serie strategisch een sterke keuze. Daarbij zijn producenten van soaps tegenwoordig ook veel beter in staat om een 360 graden-beleving rond een titel te creëren die verder gaat dan alleen de uitzendingen, juist door toevoeging van een sterke social media contentstrategie.
Maar dat zenders en streamers (weer) interesse hebben in soaps verklaart nog niet waarom de kijker er ook weer meer voor open staat. Van oudsher, en meer nog dan reality tv, zit de kracht van soaps in sterke storytelling, de gelaagdheid van karakters en een sterke spanningsboog. Maar misschien nog wel hun belangrijkste kracht: ze bieden de kijker de mogelijkheid om te ontsnappen aan de realiteit en die behoefte is met alle onrust in de wereld ongetwijfeld groter dan ooit.
Cornélie Klercq
Cornélie Klercq is mediastrateeg en werkzaam voor onder andere Banijay Benelux en Screenforce
