HARM.TV: Spagaat
In zijn boek Omarm de chaos legt transitieprofessor Jan Rotmans uit dat we midden in een zeldzame omslagperiode zitten. Geen tijdperk vol veranderingen, maar een verandering van tijdperk. Zoiets komt ongeveer één keer in de tweehonderd jaar voor en duurt ongeveer twintig jaar.
Goed om te beseffen dat we iets totaal unieks aan het meemaken zijn. Nu het minder leuke nieuws: alles verandert en daar zijn we als mens niet op ontworpen. We houden van hetzelfde en veranderingen geven angst. Heel veel systemen die we ons leven lang hebben gekend, lopen af: ons klimaat, de landbouw, de godsdienst, het gezinsleven, onbeperkte grondstoffen, groei, enzovoort enzovoort.
We komen in een steeds grotere spagaat terecht: ons ene been staat al in de nieuwe wereld, maar het andere nog in de oude en bijtrekken durven we niet. Met twee benen in het moeras van de toekomst gaan staan, is voor veel mensen een stap te ver. Ons oude tv-systeem hobbelt ook naar z’n end. Talkshows praten allemaal over hetzelfde, vaak ook nog op hetzelfde moment, elk talent is nu wel zo’n beetje ontdekt en met ballonnen in elkaar draaien, gaan we de wereld niet redden.
Vanuit onze bubbel
worden we pijnloos
naar meer van
hetzelfde geleid
Een clown die in tien seconden een teckel tevoorschijn kan toveren, is ongeveer het leukste wat je met een ballon kan doen en dat hadden we in 1952 wel gezien. Dus schieten de streamingdiensten als invasieve exoten uit de grond. Sky Showtime en Pluto TV als nieuwste overwoekeraars. Om de veranderingen en het bange gevoel weg te poetsen, hebben we algoritmes uitgevonden: vanuit onze bubbel worden we pijnloos naar meer van hetzelfde geleid, hoe mooi gemaakt ook.
Voor lineaire tv blijft er niet veel meer over dan live events, zolang dat nog lukt. Want ook daar beginnen de streamers zich op te storten. Zie Guus Meeuwis live op Videoland. Hoe gaan we de gemiddelde kijker nu bereiken met content die hij vroeger tussen het amusement en de sport door toch nog binnenkreeg? Een beetje verheffend, verbindend en voorbereidend op al die gigantische veranderingen die komen gaan, zodat we niet in al onze door-geïndividualiseerde miniversums worden overvallen door schaarste, wetgeving en paniek.
Ik voel een nieuwe verantwoordelijkheid voor de streamingdiensten opkomen… Horror fantasy is een leuk genre en we kunnen er vast wat leren over hoe we moeten overleven in een wereld vol geweld en ellende, maar interessant wordt het pas als die makers bij al die Netflixen, Viaplays en Disney Plussen gaan nadenken hoe we de zwaar verslaafde kijker van de bank afkrijgen om op zoek te gaan naar nieuwe manieren van leven, terwijl hij en passant ook wat doet aan de oprukkende obesitas rond z’n middel.
Echte inhoud, echte betrokkenheid, echte oplossingen, makers en presentatoren die er zonder getrut tot aan hun kruin inspringen en een zinvolle inhoudelijke verdeling tussen online en lineair… Eh ja, oef… als ik het zo achter elkaar zie staan, dan wordt dit de allermoeilijkste verandering van allemaal. Als het al lukt. En anders blijft de chaos.
Harm Edens
