HOOR HEM: Raken
Schrijven over radio, het voelt heel tegenstrijdig. Aan de andere kant, er worden boeken voorgelezen, dus laten we ervoor gaan: aan mij de eer iedere maand mijn mening te geven over alles wat je oor bereikt.
En dat is veel: in 2020 is audioconsumptie gestegen tot meer dan 3,5 uur per dag. Bijna de helft van Nederland is podcastconsument, die audioboeken zijn populairder dan ooit en radiobeluistering blijft overeind, ondanks dat auto- en werkbeluistering dipt. Hoera!
Laten we beginnen met het fenomeen waar mijn hart nog steeds flink van klopt: radio. En daarbij zou ik een hartstochtelijke wens willen uitspreken: laten we het niet verleren te raken. En wil je raken, dan ben je oprecht en vol emotie, verras je en neem je (een gecalculeerd) risico.
Muzikaal gezien is het helder: dit is niet de gouden tijd voor hitradio. Los van het feit dat Nederland langzaam vergrijst, is popmuziek voorspelbaar en put het vooral inspiratie uit het verleden; neem The Weeknd en Dua Lipa als huidige vaandeldragers.
Het spannende gebeurt ook hier in de niches: ‘rap/hiphop’ blijft onverminderd dominant en de creativiteit zit met name in ‘alternative’. Vanuit die niches ontstaan nieuwe poprichtingen waarvan hitradio kan profiteren. Mooi om te zien dat een station als KINK nu groei laat zien en FunX z’n toegevoegde waarde bewijst in de grote steden. Formats die durven en waar passie vanaf spat.
Er ontstaat steeds
meer een kloof
tussen stations en
groepen luisteraars
Nu ik na mijn vertrek als Radio Director 538 met open oren naar Nederlandse radio luister, valt me nog meer op hoe vrijwel alle landelijke zenders zich in het zeer veilige midden plaatsen. Neem één van de grootste 00’s hits ‘Eminem – Lose Yourself’, #71 in de Top 2000. Amper meer te horen. Zo ontstaat steeds meer een kloof tussen stations en groepen luisteraars: minder onderscheidend vermogen en minder relevantie door veilige curatie. Dat geldt ook voor dj’s. Waar is de oprechte passie voor muziek?
Positief is de programmatische ontwikkeling bij BNR, dat sinds januari dagelijks om 11.00 uur jong talent de ruimte geeft frisse en dwarse opinie te delen in BNR Breekt. Da’s lef! Wat verder opvalt: op 3FM start een avondshow die letterlijk álles overlaat aan de luisteraar. De muziek, onderwerpen, het draaiboek, alles. Lekker ‘clean en onbevlekt’ beginnen en samen uitvinden wat je programma moet gaan zijn.
Op zichzelf is de band met je luisteraar heel serieus nemen een fantastische basis voor radio. Alleen zit in het idee een bepaalde armoede. Juist die luisteraar wil kwaliteitsradio horen, vol passie en (on)voorspelbaarheid. Waar jouw liefde voor muziek, inhoud en interactie vanaf spat. Daar heb je juist voorbereiding, scherpe keuzes en aandacht voor nodig. Ik zou graag samen met m’n favoriete bakkertje om de hoek zo’n lekker taartje bakken. Of samen met die fotograaf die gouden foto willen schieten. Het is alleen in beide gevallen echt een vak.
Dus alle radiomakers van Nederland: neem je luisteraar serieus, begin met jezelf en vergeet de zender niet.
Menno de Boer
Menno de Boer was radiodirecteur bij 538 en is nu actief als adviseur, dj en voice-over
