RUIS: Persoonlijk
Mijn tienerzoon heeft problemen op school, waarvan het grootste probleem is dat hij niet zo heel veel doet. Aan hulp geen gebrek. Hij wordt omringd door professionals die bij elke 1 of gele kaart aan hem vragen: “Wat gebeurt er in je? Wat heb je nodig?”
Zijn vader en ik lachen er soms om. Dat was in onze tijd wel anders, oogrollen we dan tegen elkaar. Niks ‘wat heb je nodig?’ Gewoon voldoendes halen en op tijd je nest uit, anders moest je naar de moedermavo. Natuurlijk is het goed dat we iedereen vanuit zachtheid en verbinding en warmte en medemenselijkheid benaderen, maar soms slaan we daar wel een beetje in door. Onder de streep moet er namelijk gewerkt worden. Dat geldt voor elke branche, ook in omroepland.
Hoewel ik alle bully-gedrag zonder meer veroordeel, vind ik wel dat we – bijvoorbeeld in het DWDD-schandaal – de nuance een beetje uit het oog verloren zijn. Helemaal als je live-programma’s maakt, is de druk hoog en ontbreekt simpelweg de tijd om een diepgaand gesprek aan te gaan en aan iemand te vragen wat er in hem gebeurt. Er staat nogal veel op het spel. Fouten kosten veel. Ik snap best dat er af en toe stevige woorden kunnen vallen. Je kunt je hooguit afvragen of dat nodig is om de gewenste resultaten te behalen.
In mijn jaren achter
de schermen is er
regelmatig tegen
me geschreeuwd
En waar ligt de grens? Wanneer ga je als leidinggevende of presentator te ver? Wanneer schaad je iemand? Ik denk dat het antwoord op die vragen altijd is/moet zijn: als het persoonlijk wordt. In mijn jaren achter de schermen is er regelmatig tegen me geschreeuwd. In vrijwel alle gevallen was dat wat mij betreft onnodig, en het gaf me hoe dan ook altijd een rotgevoel. Maar zelfs toen kon ik het na even slikken of een huilbui op de wc opbergen in het mentale mapje ‘heat of the moment’.
De incidenten die ik me echter tot op de dag van vandaag exact en van minuut tot minuut kan herinneren, zijn de momenten dat me werd toegeschreeuwd dat ik incompetent en dom was. Of dat ik het ‘gewoon niet kon’. Er zullen best mensen zijn die daar juist een soort drive van krijgen en hun eigen ultrasuccesvolle multinational oprichten om hun gillende leidinggevende het tegendeel te bewijzen, maar ik vermoed dat de meesten er toch een knauw van krijgen en het dekbed over hun hoofd willen trekken.
Het is goed dat we eindelijk aandacht hebben voor misstanden. De bully’s móeten tot de orde geroepen worden, net als de omroepbazen die op de hoogte zijn van wangedrag. Maar we mogen elkaar best aanspreken op doelen en resultaten, en dat hoeft niet altijd met fluwelen handschoenen. Misschien is het, net als bij heel veel andere maatschappelijke kwesties, zo dat het allemaal even erg onder een vergrootglas ligt voordat het op een normale, gezonde manier kan.
Suus Ruis
Suus Ruis is journalist, auteur, scenarioschrijver en RTV-kenner
Foto: Mark Uyl
