Taco Tackelt: Clickbait
Het eerste kwartaal van 2022 zit er bijna op. Er is weinig reden tot vrolijkheid. Een opeenstapeling van ongewenst gedrag-schandalen verdrong langzaam het nieuws over corona en de langste kabinetsformatie ooit. Niet veel later brak een oorlog met nucleaire potentie uit.
Een column schrijven voor een maandblad vraagt om terughoudendheid. In de twee weken tussen schrijven en publicatie kan de hele wereld veranderen. Aanklachten tegen Ali B en Jeroen Rietbergen kunnen zijn geseponeerd. Een nieuwe virusvariant kan de kop opsteken. De uitgever van dit blad kan in Russische handen zijn gekomen.
Als je veel kijkers of kliks wilt genereren, zitten ‘terughoudendheid’, ‘nuance’, ‘fatsoen’ en ‘redelijkheid’ je in de weg. Met de kop ‘Angela de Jong zou het óók als laatste horen als haar man vreemdging’ scoor je beter dan met de kop ‘Tv-recensent mist inzicht in sociale systemen’.
Media lijken
te denken dat
‘genuanceerd’,
‘redelijk’ en
‘normaal’
niet scoren
Een spectaculaire titel om extra aandacht te genereren heet ‘clickbait’. Dat inhoud en titel niet op elkaar aansluiten en/of achterliggende content ongenuanceerd, smakeloos of onjuist is, maakt niet uit. Het wordt droeviger en droeviger. Media lijken te denken dat ‘genuanceerd’, ‘redelijk’ en ‘normaal’ niet scoren. Niet in titels en promo’s en niet in inhoudelijke uitwerking.
Dat het wel kan, bewezen de makers van BOOS. In de aflevering over de misstanden bij The Voice faciliteerden zij dat alle betrokkenen, van de slachtoffers tot en met John de Mol, zich in een veilige omgeving kwetsbaar konden opstellen.
Wat op die uitzending volgde, was de schaamte en smakeloosheid ver voorbij. Slachtoffers, herkenbaar in beeld, ondervraagd tot de door de redactie heimelijk gewenste tranen vloeiden. Angela de Jong die met het spuug in de mondhoeken de aanval opende op Linda en John de Mol. Albert Verlinde die vóór het reclameblok besmuikt vertelde dat hij nog een opzienbarend nieuwtje had.
Enkele dagen later moest hij voor dat kennelijk op niets gebaseerde nieuwtje excuus maken om een rechtszaak te vermijden. Wat maakt het uit: dat reclameblok was goed bekeken! Daar hadden politici en adverteerders zich eens stevig over moeten uitlaten in plaats van over de kantinehumor van Gijp en Derksen aan de tafel bij VI Vandaag.
Bij veel programmamakers en journalisten is de balans tussen de inhoud, het eigen ego en de druk om te scoren weg. Als die balans weg is, gaan roddeljongetjes als Rob Goossens zichzelf mediadeskundige noemen terwijl ze in een gesponsord t-shirt staan te wauwelen over een door Sonja Bakker gestolen kokoscurry-receptje. Als die balans weg is, duiken dezelfde ‘deskundigen’ met steeds minder inhoudelijke terughoudendheid te vaak op in te veel programma’s.
Er is iets mis op de studiovloeren. Zoals er op de werkvloeren in allerlei sectoren iets mis is met de sociale veiligheid en de mogelijkheden daarover zonder angst voor consequenties aan de bel te trekken. Wat je moet doen om dat op te lossen, weet ik niet, maar de kans dat er op de studiovloer iets verandert achter de camera zolang dit het gedrag is vóór de camera lijkt mij nihil.
Taco Jelgersma
