Taco Tackelt: Gastenlijst
Als mensen mij vragen waarom je altijd dezelfde mensen op televisie ziet, vertel ik altijd een sprookje. Er was eens een stagiair die op een redactie riep: “Ik heb een Nederlands sprekende Japanner gevonden. Hij is professor aan Harvard en gepromoveerd op het onderwerp waarmee we vanavond openen. Hij is in Nederland en wil exclusief bij ons zijn verhaal doen. Zal ik bevestigen?”
“Bel maar af, we hebben Peter R. de Vries al gebeld. Hij is herkenbaar voor de langszappende kijker”, antwoordde de eindredacteur. En ze leefden nog lang en gelukkig.
Collega Patricia hield in januari en februari van negen programma’s de gasten bij. Goedemorgen Nederland, M, De Vooravond, Nieuwsuur, Op1, Jinek, Buitenhof, WNL op Zondag en Humberto. Waarom deze selectie? Pure willekeur. Natuurlijk had ik De 5 Uur Show, RTL Boulevard en Tijd voor MAX ook mee kunnen nemen, maar dat zijn toch meer tijdschriften bij de kapper dan kranten bij het ontbijt.
Op de gezamenlijke gastenlijst staan 786 unieke namen die samen 962 keer te gast waren. Gemiddeld is een gast op de lijst is dus ruim 1,2 keer ergens te zien. Lilian Marijnissen zat in zeven verschillende programma’s. Wouter de Winther zat ‘maar’ in twee programma’s maar was in totaal wel twintig keer te zien. Hij zat dertien keer bij Jinek en zeven keer in Goedemorgen Nederland.
Als gast is hij
genuanceerder
dan zijn werkgever
de Telegraaf
doet vermoeden
Waarom zo vaak? Ik denk omdat Wouter je buurman kan zijn. Omdat hij journalist is en altijd goed geïnformeerd. Hij kan goed uitleggen en begrijpt het medium televisie. Als gast is hij genuanceerder dan zijn werkgever de Telegraaf doet vermoeden. Wouter vertegenwoordigt een rechts geluid. Daarom zit hij ook regelmatig bij Goedemorgen Nederland waar veelal commentatoren van Elsevier en De Telegraaf zitten.
Iedereen ‘stuurt’ een beetje. Wilfred Genee liet zich in 2010 in de Playboy ontvallen dat hem als tafelheer bij De Wereld Draait Door gevraagd was geen kritische vragen aan Wouter Bos te stellen. Twee jaar later pleegde Matthijs van Nieuwkerk aan dezelfde tafel karaktermoord op PvdA-kandidaatlijsttrekker Martijn van Dam. De VARA greep het incident aan om haar objectiviteit te illustreren. Boze tongen beweerden dat Van Nieuwkerk en de VARA zich door Felix Rottenberg hadden laten gebruiken om Van Dam pootje te lichten.
Zo is de keuze voor elke gast en elke lijn van ondervraging positief of negatief uit te leggen. Een redactie moet nu eenmaal keuzes maken. Met wie gaan we waarover praten en op welke toon doen we dat? Door die keuzes wordt informatie altijd een beetje ‘gekleurd’. Daar ontkom je niet aan. De meest boeiende gesprekken ontstaan volgens mij door een verscheidenheid aan gasten met uiteenlopende eigenschappen.
Bij Jinek bleek dat politicus Thierry Baudet en cabaretier Martijn Koning te veel op elkaar lijken om ze in één uitzending te stoppen. Allebei ooit veelbelovend. Allebei ontspoord. Allebei te weinig niveau om met redelijke teksten een publiek voor zich te winnen.
Taco Jelgersma
