Flip van Willigen, Directeur 1Twente

Hij is continu bezig met media-innovatie en was bijvoorbeeld initiatiefnemer van de Newsroom Enschede maar ook van de door 1Twente ontwikkelde methode Serial Investigative Journalism. Van Willigen is daarnaast lid van het College van Omroepen, dat de NLPO ondersteunt bij het professionaliseren van de sector.

Flip van Willigen: “Toen corona begon hebben we bij 1Twente in een paar dagen tijd onze programmering omgegooid en zijn we een nieuw dagelijks programma gestart, dat nu nog steeds loopt en ontzettend goed bekeken en beluisterd wordt. Op basis van wat dit programma van ons vraagt zeggen we hier wel eens tegen elkaar: we hebben een monster gecreëerd. Maar het is wel een prachtig monster!”

Uitzendgebied
“In tijden van corona gaat het erom dat je je verantwoordelijkheid neemt voor de balans in de berichtgeving. De voorzitter van de Veiligheidsregio, burgemeester Onno van Veldhuizen, was tijdens corona bij ons kind aan huis om uitgebreide updates te geven. In het uitzendgebied van de regionale omroep was er nauwelijks ruimte voor omdat daar meerdere veiligheidsregio’s binnen vallen.”

“We zijn bij 1Twente trots op de door ons ontwikkelde journalistieke onderzoeksmethodiek die – naar we begrepen van de directeur van de Nederlandse Vereniging van Onderzoeks Journalistiek (NVOJ) – behoorlijk bijzonder is. Bij normale onderzoeksjournalistiek onderzoek je een tijd een onderwerp en kom je uiteindelijk met een groot verhaal. Een flinke tijdsinvestering met een laag journalistiek rendement, want al snel na het grote nieuws zie je de aandacht van het publiek voor dat onderwerp verslappen.”

Stadsthema’s
“Wij werken met stadsthema’s en proberen verhalen vanuit verschillende invalshoeken te schrijven. Het journalistieke rendement van die aanpak is veel hoger. Zo hebben we in onze serie over de Enschedese waterhuishouding meer dan honderd verschillende verhalen gemaakt, die allemaal goed gelezen werden. Toen ontdekte ik bijvoorbeeld zelf pas hoe het water in de stad niet alleen in het verleden voorwaarde was voor het succes van de textielindustrie, maar ook voor enorme problemen zorgde in de stad, vijftig jaar na de ondergang van de textiel.”

“Je ziet nu ook dat de gemeente anders om gaat met het thema. Die probeert nu bijvoorbeeld om oude beken weer aan de oppervlakte te brengen en discussieert over de vraag of verschillende straten in de stad moeten verdwijnen om die grond ‘terug te geven’ aan het water… Ons motto is: één verhaal is geen verhaal, thema’s gaan pas leven en er komt beweging als je veelvuldig over de onderwerpen publiceert.”

“Als je naar de Mediawet kijkt dan is onze rol als lokale omroep niet veranderd. Maar als je naar het lokale medialandschap kijkt, dan zie je dat private bedrijven steeds minder verbinden, doordat ze zich hoofdzakelijk focussen op nieuws met een groot bereik. Zij nemen bepaalde publieke taken – die ook van belang zijn voor een goeie lokale nieuwsvoorziening – niet meer voor hun rekening . Er vallen nu gaten in de berichtgeving die niet kunnen worden opgevuld zonder het inschakelen van professionals.”

Werkgroep Sector Ontwikkeling
Als voorzitter van de werkgroep Sector Ontwikkeling geeft Van Willigen gevraagd en ongevraagd adviezen aan de NLPO en zit hij aan de tekentafel van een landelijke pilot die de samenwerking tussen de publieke lokale, regionale omroepen en de NOS op gang moet brengen en het fundament moet leggen voor een verder geprofessionaliseerde sector.

“De overheid heeft ruimhartig geld beschikbaar gesteld om de samenwerking tussen lokale, regionale en landelijke omroepen te onderzoeken. En daar is een mooi project uitgekomen waarin we met 63 extra journalisten aan die samenwerking werken. Het project is nog maar enkele weken bezig, maar bij ons zagen we in de eerste twee weken naast doorplaatsingen bij de regionale omroep al twee van onze bijdragen terugkomen in de berichtgeving van de NOS. Niet het allerbelangrijkste maar zeker motiverend en hoopgevend.”

Versterking lokale journalistiek
“Bij het plaatsen van die 63 journalisten hebben de NLPO en de RPO lokale omroepen in verschillende categorieën ingedeeld, waarbij het bijvoorbeeld een rol speelde of ze een journalist zouden kunnen aansturen. Dat is natuurlijk heel arbitrair maar we hebben gekeken met welke omroepen we het daar over eens waren en we zijn daar goed uitgekomen. Ongeveer twintig mensen worden nu aangestuurd door een lokale omroep en 43 vanuit de regio. Met maar een gezamenlijk doel: de lokale journalistiek versterken.”

“Natuurlijk loopt niet alles in een keer goed. We willen vanwege de samenwerking juist graag dat duidelijk is bij welke omroep een verhaal vandaan komt. We hadden pas een voorval waarbij een verhaal van ons bij de regio werd doorgeplaatst en waar in het fotobijschrift stond dat het verhaal bij ons vandaan kwam. Toen de NOS het verhaal vervolgens ook plaatste stond er dat het verhaal van RTV Oost was en wij de foto hadden aangeleverd. Hier wordt nu een oplossing voor gezocht en zo leren we steeds beter samenwerken.”

Begroting
“Als directeur weet ik op dit moment dat twaalf procent van mijn begroting uit de ‘structurele bekostiging’ door de overheid komt. De rest moet ik aanvullen met ‘incidenteel geld’. Ik moet dus zelf zien te organiseren met samenwerkingsverbanden, producties, projecten en advertenties, zodat ik aan de rest van geld kom. Je ziet nu dat bijvoorbeeld De Persgroep heel erg de private kant opschuift en daarom zijn wij als lokale omroep meer gaan investeren in publiek-publieke samenwerking.”

Het advies De Lokale Omroep Op Stoom is een goed stuk en geeft duidelijke adviezen…
“Ja, ik denk dat je er niet aan ontkomt dat er bij lokale omroepen schaalvergroting moet plaatsvinden. Waarbij de redacties wat mij betreft overigens altijd lokaal moeten worden georganiseerd. Maar je moet wel meer samen gaan doen, meer gebruik gaan maken van elkaars sterke punten.”

“Als ik de situatie van nu vergelijk met 2011 is er ontzettend veel gerealiseerd. En er is veel onderzocht en veel aandacht vanuit de politiek voor wat wij aan het doen zijn. Maar het is nu belangrijk dat op basis van al dat onderzoek op korte termijn de volgende stap wordt gezet: structurele reële financiering van de lokale omroepen. Juist in deze tijd van decentralisaties en polarisering is een onafhankelijke lokale journalistieke infrastructuur van enorm belang om nu en in de toekomst prettig met elkaar samen te leven.”

Online congres
Op 8 juni 2021 gaat Flip van Willigen tijdens het online congres De Regio Vecht Terug onder leiding van Stimuleringsfonds-directeur Rene van Zanten om 14.30 in gesprek met David Vink, Bart Verkade en Quint Kik over het thema Samenwerking op lokaal en landelijk niveau. Zie voor meer informatie en tickets deze link.

Bron: BM
Foto: Coen Krukkert (Flip van Willigen op de redactie van 1Twente)