Marieke Bakker, Projectleider Versterking Lokale Journalistiek

Marieke Bakker: “De NOS heeft 63 kandidaten voor deze pilot geselecteerd en wat opvalt is dat we echt hele goeie mensen hebben kunnen aantrekken. Jonge mensen met master-opleidingen of mensen met veel ervaring, bijvoorbeeld bij nieuwskranten. Ook goeie vrijwilligers die nu in dit project de kans krijgen om er echt hun baan van te maken.”

Opleidingsprogramma
“Lokale en regionale omroepen hebben samen gekeken wie op welke plek terecht moest komen. Daar heeft de NOS zich verder helemaal niet mee bemoeid. Heel belangrijk is het opleidingsprogramma dat we met elkaar hebben opgezet en waar alle nieuwe medewerkers op dit moment – de eerste twee maanden van het project – echt druk mee zullen zijn. Ze leren dan monteren, journalistieke basisregels, tips en tops van een goed journalistiek verhaal, politieke verslaggeving. En er komt zelfs een workshop waarin we alle nieuwe medewerkers gaan leren hoe ze een beroep kunnen doen op de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB-verzoek).”

Alle regionale omroepen doen mee
“Het Project Versterking Lokale Journalistiek is eigenlijk pas begin dit jaar goed op stoom gekomen. Samen met een stuurgroep waarin mensen als Flip van Willigen (namens de NLPO) en David Vink (namens de RPO) zitten. Met hen overleg ik wekelijks over alle stappen die we met elkaar zetten. Ook werk ik nauw samen met kwartiermakers Matthijs Nieuwenhuis (hoofdredacteur Bureau Regio) en Evert Cuijpers (directeur-bestuurder Omroep Venlo). In het voortraject hebben de koepels en samen in kaart gebracht waar de mensen kwamen te zitten. En ook wie van de 400 kandidaten het meest geschikt waren. Bij het ministerie – ook lid van de stuurgroep – vinden ze het vooral belangrijk dat er nu wordt samengewerkt. Het is voor het eerst dat alle regionale omroepen meedoen en daarbij ook samenwerken met lokale omroepen. Er zitten geen omroepen tussen met alleen maar vrijwilligers.”

Website
“Omroepen uit het lokale en regionale landschap, die mee wilden doen aan deze pilot, moesten in ieder geval behoorlijk professioneel zijn, een goed functionerende website hebben en een redelijke redactie met interesse voor nieuws hebben. Er zijn misschien omroepen die gedacht hebben: ‘Oh dat is mooi, dan hebben we er twee betaalde krachten bij’, maar zo eenvoudig ligt het niet. Alle nieuwe medewerkers zijn echt journalisten die lokale journalistieke verhalen maken en de lokale democratie gaan helpen versterken. Het is niet de bedoeling dat zij zich met agenda-onderwerpen van een lokale omroep bezig gaan houden. De eerste groep mensen is 1 mei van start gegaan en de tweede groep van 23 is op 1 juni begonnen. Het project gaat een jaar duren, dus die mensen zijn allemaal in dienst tot mei/juni van het volgende jaar. Hoe het daarna verder moet is nog wel spannend, maar nu staat iedereen te trappelen om aan de slag te gaan.”

Digital first
Voordat Marieke Bakker zich op dit project stortte was zij Chef Online bij de NOS en daarvoor bijna twee jaar adjunct-hoofdredacteur bij Omroep Gelderland. Dat was in de periode dat ‘digital first’ een belangrijk motto was. En veel redacties een centrale redactie vormden. “Ik ben eigenlijk vrij snel weer verslaggevers van de centrale redactie weer terug gaan zetten in de regio omdat je mensen echt daar moet hebben, waar het gebeurt.”

Nulmeting
“Ik ben op dit moment, samen met een onderzoeksmedewerker, een nulmeting aan het opzetten waarin we gaan kijken: Wat deden lokale en regionale omroepen al samen? Welke verwachtingen zijn er daar over en weer? Welke afspraken zijn er onderling gemaakt? We willen volgend jaar echt weten welke meerwaarde we met elkaar gecreëerd hebben. Welke verschillen we gaan zien. Ook om eventuele afspraken daarna veel harder te kunnen maken, want natuurlijk heb je meer output als omroep als je er iemand fulltime naast zet. Maar een belangrijke vraag is ook: kunnen we dankzij deze samenwerking verhalen maken die we anders niet hadden kunnen maken. Dat vinden we in de stuurgroep allemaal heel belangrijk.”

Primeur
“Delft had in de eerste week van de pilot al een primeur die lokaal onderzocht is en landelijk werd meegenomen. En hoewel dat leuk is om te zien gaat het er bij deze pilot niet zozeer om dat als je de hele journalistieke pyramide – lokaal, regionaal en landelijk – doorloopt, de pilot geslaagd is. Het gaat er echt om of we elkaar inhoudelijk kunnen versterken. Dat we sneller samenhang gaan zien tussen ontwikkelingen op verschillende plaatsen. Wat ik graag zou zien is dat je sneller trends en ontwikkelingen gaat zien omdat je via de ogen van andere omroepen kan meekijken. Een goed voorbeeld vind ik de corona-rellen. Misschien herinner jij je nog dat er op verschillende plekken in Nederland rellen ontstonden als gevolg van corona. Een paar avonden achter elkaar waren er onlusten op verschillende plekken. En je denkt dan dat iets met elkaar te maken heeft, maar de achtergronden van die rellen waren overal verschillend. Bij de een was het misschien tegen Rutte en het coronabeleid maar op andere plekken speelde politiek helemaal geen rol en ging het om verveling of sluimerde er andere spanningen die niets met corona te maken hadden.”

Samenwerken
Bij De Regio Vecht Terug, een recent webinar dat door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek georganiseerd werd, maakte Bart Verkade, zakelijk directeur bij De Persgroep, duidelijk dat het eigenlijk heel goed ging met de lokale journalistiek en dat er winst gemaakt werd en helemaal geen sprake was van ‘verschraling’. Marieke Bakker: “Dat was opvallend nieuws en ik denk ook dat daar ook goed werk gedaan wordt. Maar hun verdienmodel is echt anders. Waar wij heel lokaal proberen te zijn tijdens deze pilot is het voor De Persgroep interessanter als een verhaal op meerdere plaatsen gebruikt kan worden. Wat ook duidelijk werd uit het verhaal van Verkade is dat lokale nieuwsbladen succes aan het boeken zijn met lokale betaalde abonnementen. En daarmee wordt het voor hen nog minder interessant om met publieke media samen te werken, want verhalen die met publiek geld gemaakt worden kunnen niet achter een betaalmuur terecht komen. Het maakt het samenwerken met publieke partijen nog belangrijker.”

Vertrouwen
“Wat me tot op heden heel erg is meegevallen is het enthousiasme op de werkvloer. Het is echt in deze fase heel leuk om te zien hoeveel energie er op dit project zit. Als mensen met elkaar gaan werken dan gaat het toch vliegen. Wat me is tegengevallen is dat de verschillen in het veld wel heel groot zijn. Maar de wil om met elkaar iets nieuws neer te zetten is heel groot. Er is echt heel veel te winnen. Tot nog toe gaat dat redelijk goed. Als je maar vanuit de inhoud met elkaar blijft praten: wat willen we met elkaar gaan maken en welke afspraken zijn daarvoor nodig? Ik zit hier echt namens alle drie de lagen. Ik kom op voor het belang van de regio en voor het belang van de lokalen. Dat vergt vooral onderling vertrouwen en dus veel overleggen: naar oplossingen zoeken in plaats van naar problemen. Daar speel ik een belangrijke rol in. Is ook logisch want er is eigenlijk nog nooit op deze manier samengewerkt.”

Voordelen NOS
“Op de NOS-redactie zit Bureau Regio, die alle regionale omroepen goed volgt en bekijkt welke onderwerpen ook landelijk zouden kunnen worden doorgezet. In die samenwerking hebben de regio en de NOS elkaar al goed leren kennen. Het gaat in deze pilot natuurlijk vooral om het versterken van de lokale Journalistiek maar ook de NOS gelooft in deze ontwikkeling. Allereerst wordt het aanbod via de app nog beter, maar ook van het sneller signaleren van trends en ontwikkelingen verwacht de NOS vruchten te kunnen plukken. En de NOS kan zo uiteindelijk nog beter laten zien dat ze weet wat er in de haarvaten van de samenleving speelt.”

Loslaten sturing
“Het loslaten van centrale sturing, zaken echt lokaal en regionaal laten gebeuren, is iets waar ik in geloof. Daar zit volgens mij een belangrijke meerwaarde van dit project. Ik vind het een heel interessant jaar eigenlijk. Je hebt die hele beweging rond fake nieuws. En tegelijkertijd hebben we gezien hoe enorm veel mensen juist naar de publieke omroepen komen om te weten wat er echt speelt. Wat dat betreft is de druk om je werk goed te doen en te weten wat er speelt in de samenleving toegenomen. En daar kan dit project alleen maar aan bijdragen.”

Bron: BM