Bekendste Haagse radiopiraat is 50 jaar

In het weekend van vrijdag 16 tot en met zondag 18 februari zijn daarom de live-programma’s van Radio Centraal te beluisteren met veel bekende stemmen en namen van toen. Leuk om te luisteren, want wie is er niet mee opgegroeid in Den Haag?

Radio Centraal begon op een zolderkamer in 1974. Dat was niet zomaar een jaar, want de zeezenders stopten toen. Eigenlijk kun je zeggen dat de radiozenders zijn aangespoeld in Den Haag. Niet zo gek, want ze lagen vooral voor de kust van Scheveningen. En Radio Centraal was de eerste zender die in het gat sprong door reguliere uitzendingen te starten.

Dat maakte Radio Centraal snel populair. Eerst nog met kleine zenders, maar al snel met grotere zenders en een regionaal bereik. De ambtenaar van de Radio Controle Dienst verzuchtte in een televisie-interview eens dat Den Haag wel honderden illegale radiostations had en het dus eigenlijk dweilen met de kraan open was.

Radio Centraal heette niet voor niets zo, de luisteraar was uitgangspunt. Zo waren er veel activiteiten, van missverkiezing tot voetbalelftal. Maar vooral werd in de uitzending de mogelijkheid geboden om in te bellen, plaatjes aan te vragen, en vooral de groeten te doen. Iedereen kon meedoen en hoorde erbij.

Daar is Radio Centraal echt groot mee geworden. Het bracht in de praktijk overigens wel problemen met zich mee. Want als je live een uitzending ging maken, was je natuurlijk bij de zender. En als er dan werd aangebeld stonden de machtige ‘instanties’ op de stoep: de petten van Bijzondere Wetten samen met de Radio Controle Dienst. Probeer dan maar weg te komen. Veel dj’s kregen een boete en er werden ook wel gevangenisstraffen uitgedeeld.

Maar kater of geen kater, niets hinderde Radio Centraal om een dag later alweer te horen te zijn. Bijvoorbeeld vanaf het beroemde adres aan de Hoefkade, boven fietsenmaker Alleblas. Met een mast die al van verre zichtbaar was. Omdat de ‘instanties’ steeds vaker kwamen en het risico op boetes toch wel erg hoog werd kwamen er allerlei maatregelen: er kwam een ontsnappingsluik zodat je vanaf de bovenverdieping, waar de radiostudio was, in de reparatieruimte van de fietsenmaker op de begane grond kon komen.

De voordeur werd vaak door de politie met een koevoet opengemaakt. Dat ging te gemakkelijk en er was dan geen tijd voor de uitzendende dj om weg te komen. Dus werd direct achter de voordeur een extra deur geplaatst met aan de voorkant stalen platen, en met aan de achterkant schuimmatrassen om de slijptollen van de Mobiele Eenheid te laten vastlopen.

Zo duurde het wel even voordat men echt binnen kon vallen. De timmerman van Radio Centraal had er wel een hele dagtaak aan. Ook is er nog wel eens een zender uit het raam gegooid, want dan was er geen bewijs. Tenminste: dat was de bedoeling, maar het raam stond niet open maar dicht…

Iedere keer na een inval kwam Radio Centraal weer terug op 94,5 FM. Ze werd gesteund door een hele schare luisteraars, die zich zeker ook in de buurt van de uitzendlocatie bevonden. Tot en met de snackbar op de hoek die op zondag aan het eind van de dag belde om te vragen wat de dj’s voor lekkers wilden hebben en dat nog kwam brengen ook.

De fans van Radio Centraal kwamen steeds vaker massaal kijken als de zender uit de lucht werd gehaald. Daarbij werd het soms zo grimmig dat er maar liefst twee overvalwagens van de Mobiele Eenheid voor nodig waren om de Hoefkade voor een stuk af te zetten, zodat de ‘instanties’ een inval konden doen op het uitzendadres.

Na een grote inval op zes adressen tegelijk, waarbij de ‘instanties’ ditmaal ‘criminele organisatie’ als juridisch uitgangspunt namen, kwam een einde aan de etheruitzendingen van Radio Centraal op 94.5 FM in de Haagse ether. In het begin van Radio Centraal was illegaal uitzenden slechts een overtreding. Later werd dat een misdrijf, alleen maar omdat de overheid de zaak probeerde in de hand te houden. Bedenk ook dat er tot ruim in de jaren ’80 geen lokale of regionale omroepen waren. Radiostations als Centraal hadden daarom ook een duidelijke functie.

Omdat Radio Centraal als een van de eersten reguliere programma’s ging maken en zeer populair werd, ontstond ook een huis voor talent dat graag met radio aan de slag ging. Daarom hebben veel bekende radionamen hun roots in Den Haag. Maar dat geldt zeker ook voor artiesten, die graag kwamen vertellen over hun nieuwe single.

De faciliteiten die Radio Centraal nodig had aan zenders, uitzendadressen, onkosten van medewerkers en dure antennes moesten natuurlijk wel betaald worden. En dan kwamen daar nog de kosten bij van dure jinglepakketten om het station het juiste ‘gevoel’ mee te geven. Daarom hoorde je driemaal per uur flink wat commercials. Van de bakker op de hoek, fietsenmaker Alleblas, maar bijvoorbeeld ook van supermarkt de Konmar. Kortom: Radio Centraal, wie in Den Haag kent het niet?

50 jaar na die start in 1974 is er nu een moment om vanaf vrijdag 16 februari stil te staan bij deze lange periode. De jubileum-uitzendingen zijn op verschillende websites te beluisteren, waaronder die van Radio Centraal zelf: radiocentraal.fm. En wie weet toch niet alleen daar…

Bron: Radio Centraal/BM