Radiopionier Willem van Kooten overleden, bedenker van Top 40

Willem van Kooten maakte in de jaren 60 onder de naam Joost den Draaijer furore als dj bij radio Veronica en ontwikkelde zich tot een geslaagd zakenman. Als discjockey viel hij op door zijn eigen vlotte, studentikoze spreekstijl, doorspekt met woordspelingen. Als zakenman had hij het talent om vaak op het juiste moment ergens in te stappen en er ook op het goede moment weer uit te stappen.

Van Kooten wordt verder beschouwd als de bedenker van de term palingsound, die verwijst naar de muziek van Volendamse artiesten. In Hilversum is er aan de rand van het Media Park een rotonde naar hem vernoemd.

Willem Jan van Kooten (1941) werd geboren en groeide op in Hilversum waar hij tijdens zijn jeugd meedeed aan het NCRV-radioprogramma Jeugdland. Begin jaren 60 verhuisde hij naar Amsterdam voor een studie Nederlands aan de Vrije Universiteit. In die periode ontmoette hij op een feestje de dochter van een van de oprichters van zeezender Radio Veronica. Omdat hij als student wel een centje wilde bijverdienen vroeg hij of ze nog mensen nodig hadden en een dag later kon hij al aan de slag als tekstschrijver voor de commercials van het station.

Tijdens de vakantie viel hij in als discjockey van het verzoekprogramma Juke Box. Zijn eigenzinnige stijl van presenteren (in die tijd waren radiopresentatoren nog niet echt radiopersoonlijkheden) viel direct op en werd door zowel de zender als de luisteraars gewaardeerd.

Al snel kreeg hij zijn eigen programma Joost mag het weten. Omdat hij liever niet wilde dat de leden van het studentencorps wisten van zijn bijbaantje nam hij op de radio het pseudoniem Joost den Draaijer aan.

Na zijn militaire dienstplicht als hospik in Amersfoort stopte hij in 1964 met zijn studie om in vaste dienst te treden bij Radio Veronica als programmadirecteur. In die functie reisde hij naar de Verenigde Staten om daar te horen en te zien hoe commerciële radio gemaakt werd.

Boordevol ideeën kwam hij terug en overtuigde de directie van Veronica om een eigen hitlijst te beginnen. Nederlandse Hitparade, later Veronica Top 40, werd iedere zaterdagmiddag tussen 14.00 en 16.00 uur uitgezonden en door Den Draaijer zelf gepresenteerd. Daarnaast begon hij ook de Tipparade, met platen die een kans maken om in de Top 40 te komen en introduceerde hij begrippen als: jingle, alarmschijf en gouwe ouwe.

Naast zijn werk als discjockey begon Van Kooten in 1968 de productiemaatschappij Red Bullet. Dit leidde ertoe dat Van Kooten op de radio als dj vaak de door zijn eigen productiemaatschappij geproduceerde platen draaide, en daar was kritiek op.

Bij Radio Veronica leidde een conflict hierover in 1968 uiteindelijk tot zijn vertrek. Na een uitstapje bij de AVRO, als presentator van het tv-programma Moef Ga Ga en de VPRO, waar hij een pilot van de Hilversum 3 Top 30 presenteerde, belandde hij bij Radio Noordzee waar hij de presentatie van de hitparade weer voor zijn rekening nam.

In 1974 keerde hij terug naar Hilversum 3 om daar het eerste horizontaal geprogrammeerde programma op de publieke radio te presenteren. Joost mag niet eten werd op werkdagen tussen 18.00 en 19.00 uur uitgezonden. Later kreeg het programma de naam NOS Maal en in 1978 werd het programma na opnieuw een conflict over belangenverstrengeling overgenomen door Frits Spits die de naam veranderde in De Avondspits.

Ter ere van zijn afscheid verscheen toen de single Joost mag het weten van het Nederlandse Artiestenkoor dat de top 20 van de Nederlandse hitlijsten haalde.

In 1981 stond Van Kooten aan de wieg van de single Stars on 45, een medley van liedjes uit de jaren 60 en 70, die in de Verenigde Staten de eerste plaats in de hitlijsten bereikte. Van de single gingen wereldwijd meer dan vijf miljoen exemplaren over de toonbank.

Van Kooten nam in de jaren 80 een belang in John de Mol Producties en legde zich verder steeds meer toe op de handel in onroerend goed, waaronder huizen en golfbanen in met name de Algarve in Portugal. Zakenblad Quote schatte zijn vermogen in die tijd op 200 miljoen.

Eind jaren 90 stelde hij het beginkapitaal ter beschikking voor de politieke partij Leefbaar Nederland (onder voorwaarde dat Pim Fortuyn lijsttrekker zou worden), begon op de middengolf de zender Arrow Classic Rock en investeerde in bronwaterbedrijf Anl’eau uit Anloo.

In 2006 werd hij benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau en in 2018 kreeg hij in het televisieprogramma Tijd voor MAX bij Omroep MAX de Marconi Oeuvre Award.

Daarna volgde een zware periode toen in 2020 een longontsteking hem bijna fataal werd. Wekenlang lag hij op de IC van een privékliniek in Portugal. “Ik dacht dat mijn leven voorbij was”, zei Van Kooten in een interview in De Telegraaf.

Van Kooten herstelde maar was sindsdien bang om corona te krijgen. “Als het coronavirus mij te pakken krijgt, ga ik onherroepelijk dood. Dan is het over en uit met Van Kooten”, zei de voormalige dj. Ondanks alle fysieke problemen bleef hij actief. “Ik ben nooit met pensioen gegaan. Ik blijf werken tot mijn dood”, zei hij vier jaar geleden.

Bron: NOS/BM