De onmisbare medewerker
De stabiele mediaomgeving heeft plaatsgemaakt voor een complex en snel veranderend medialandschap, waarin de consument in sneltreinvaart zijn weg weet te vinden. Deze disruptie vraagt van leidinggevenden andere vaardigheden en een andere mindset, betoogt Taco Rijssemus, directeur van idtv.
De onmisbare medewerker
Ik denk dat iedereen in een leiderschapspositie er wel mee te maken heeft gehad: de onmisbare medewerker. Zonder hem of haar zou het programma, de afdeling en wellicht het hele bedrijf zich naar de afgrond bewegen. Als ik dit hoor, gaan de alarmbellen onmiddellijk af. Het betekent dat je een serieus probleem hebt. Niet alleen met de medewerker, maar meestal ook met het management van je organisatie.
Wat voor type persoon is het eigenlijk, die ‘onmisbare medewerker’? Het gaat in alle gevallen die ik tot nu toe ben tegengekomen om mannen (ik zal daarom het mannelijk persoonlijk voornaamwoord gebruiken). En dat komt, denk ik, omdat het mannelijk ego over het algemeen een tikkeltje groter is dan dat van vrouwen.
De onmisbare medewerker bezit meestal een uitzonderlijk talent. Het maakt hem goed in zijn vak en daardoor is hij snel gegroeid in de organisatie. Hij trekt veel verantwoordelijkheid naar zich toe en heeft een zeer sterke neiging tot controle (hij weet het immers altijd het beste), waardoor ander talent in de kiem wordt gesmoord.
Leidinggevende
Vaak vind je de onmisbare medewerker terug in leidinggevende posities. Een gevolg van de ziekte van organisaties die vooral bestaan uit hoogopgeleide professionals: de beste professional wordt leidinggevende gemaakt, niet omdat hij of zij de beste leidinggevende skills heeft, maar omdat hij of zij de beste professional is. De beste formatontwikkelaar moet de baas van de formatafdeling worden. Want hé, die gaat natuurlijk geen ‘prutser’ boven zich dulden. Dat de beste formatontwikkelaar een ‘loner’ is, die het liefst zo min mogelijk menselijk contact heeft, doet niet ter zake.
Dat talenten zich ontpoppen als onmisbare medewerkers is in belangrijke mate het gevolg van zwak management. De leiding heeft verzuimd om de medewerker aan te spreken op zijn snelgroeiende ego met bijbehorend gedrag, waardoor het gedrag steeds egocentrischer begint te worden. Het management staat toe dat de onmisbare medewerker al het succes naar zich toetrekt en andere medewerkers een dienende rol krijgen toebedeeld die erop gericht is de onmisbare medewerker te laten schitteren. Soms worden hele afdelingen ingericht ter ondersteuning van de onmisbare medewerker.
Als het ego van de onmisbare medewerker inmiddels zo ver is gegroeid dat hij als onmisbaar wordt ervaren, is het meestal te laat en is de medewerker niet meer aanspreekbaar op zijn gedrag. Het ego is daarvoor te groot geworden en de enige, zeer pijnlijke, oplossing is afscheid nemen.
Ik prijs mezelf gelukkig dat ik leidinggevenden en later stakeholders heb gehad (en nog steeds heb) die niet hebben geschroomd om mij af en toe stevig aan te spreken. Manfred Ketz de Vries zei het mij op Insead op zeer charmante wijze alvorens zijn pijlen op mij te richten: “Taco, you are going to suffer a bit from a Narcissistic injury”. Dat waren eerlijk gezegd pijnlijke momenten, maar ook momenten die hebben geleid tot hernieuwd zelfinzicht en persoonlijke groei.
Taco Rijssemus
Directeur idtv
