HUMAN duikt toch in Hoofdenaffaire Brandpunt
KRO-NCRV weigert de beelden vrij te geven van een Brandpunt-reportage uit 1989. In de uitzending bracht de actualiteitenrubriek het nieuws dat er sprake was van handel in menselijke hoofden. Het nieuws deed veel stof opwaaien maar werd later bestempeld als ‘nepnieuws’. De Brandpunt-reportage bevindt zich in het Beeld en Geluid-archief van de Publieke Omroep.
De KRO heeft inzage in en gebruik van de beelden al in 1989 geblokkeerd en weigert die blokkade op te heffen. Dat blijkt uit de Medialogica-aflevering ‘De Hoofdenaffaire’, die Human/VPRO vanavond uitzendt. Ton Verlind, destijds eindredacteur van de rubriek, is het oneens met de weigering de beelden vrij te geven. “Informatie moet altijd beschikbaar zijn, vooral als de informatie met publieke middelen tot stand is gekomen”, aldus Verlind.
De redactie van het programma Medialogica (Human/VPRO) wil weten of het stempel ‘nepnieuws’ dat op de reportage van Brandpunt rust, terecht is. Sinds augustus 2017 vraagt de redactie de KRO-NCRV om de beelden, opgeslagen bij Beeld en Geluid, te mogen bekijken. Een woordvoerder van KRO-NCRV per mail: “Het was toentertijd een enorm schandaal voor de KRO (Frequin is op staande voet ontslagen). Afgesproken werd dat de beelden onder geen enkel beding meer gebruikt mogen worden.” De medewerker vergist zich, volgens Human/VPRO. Willibrord Frequin, de verslaggever die de ‘hoofdenreportage’ maakte, is niet ontslagen.
De redactie van Medialogica wendde zich vervolgens tot Hans Laroes, hoofdredacteur van KRO-NCRV. Ook hij weigert de blokkade op te heffen: “Wij beschikken namelijk niet (meer) over de benodigde informatie om je verzoek rechten-technisch te kunnen beoordelen; dat wil zeggen dat wij niet (meer) kunnen controleren wat er vooraf aan de uitzending is afgesproken met mensen die hierin voorkomen, over fragmenten die hierin gebruikt zijn et cetera.”
Medialogica onderzocht of er afspraken zijn gemaakt. Ton Verlind, de toenmalige eindredacteur zou als verantwoordelijk eindredacteur daar als eerste van op de hoogte moeten zijn.
“Afspraken die een belemmering leggen op het materiaal zijn niet gemaakt. Iedereen die meewerkte wist dat dit uitgezonden zou worden, er zijn geen beperkingen. Ik ben een van de hoofdrolspelers in heel dit dossier. Ik had in die tijd de verantwoordelijkheid, dus als er afspraken gemaakt zijn dan had ik mijn handtekening onder die afspraken moeten zetten. Er zijn geen handtekeningen gezet, er zijn geen afspraken gemaakt. Behalve de normale journalistieke afspraken, we nemen op en we zenden uit en er zijn geen restricties.”
Human stuurde een vragenlijst aan de mensen die destijds aan de betreffende reportage meewerkten. Ze bevestigen de lezing van Verlind. Er bestaan géén afspraken die uitzending van de ‘hoofdenreportage’ in de weg staan. Op basis van deze bevindingen wendde Human zich opnieuw tot Laroes. Die verwijst naar de afdeling Juridische Zaken van KRO-NCRV. Een medewerker van die afdeling laat weten dat KRO-NCRV blijft bij zijn standpunt en geen medewerking verleent aan opheffing van de blokkade.
Human beroept zich bij de totstandkoming van de Medialogica-aflevering ‘De Hoofdenaffaire’ noodgedwongen op het citaatrecht. De makers hebben gebruik moeten maken van een oude VHS-kopie van de uitzending. De beeldkwaliteit laat daarom hier en daar te wensen over.
Bron: HUMAN/BM
