De dj krijgt de Gouden Harp voor zijn invloed en nalatenschap die van onschatbare waarde zijn voor de Nederlandse muziekcultuur. Binnen hardcore is dj Paul Elstak al ruim dertig jaar een van de belangrijkste pioniers en vaandeldragers. Zowel nationaal als internationaal. Zijn innovatieve benadering heeft zonder enige twijfel de weg vrijgemaakt voor de ontwikkeling en popularisering van deze muziekstijl op een mondiaal niveau. Van Japan tot de VS en van Europa tot Australië.
Elstak heeft daarnaast een belangrijke rol gespeeld in het organiseren van hardcore evenementen en het promoten van de hardcore cultuur. Deze evenementen trokken duizenden bezoekers en hielpen de hardcore scene te laten groeien en bloeien. Daarmee heeft dj Paul Elstak niet alleen invloed gehad op de (happy)hardcore-scene, maar heeft zijn werk ook de weg geëffend voor latere generaties elektronische muziekartiesten.
Bernard Kobes, CEO van Buma/Stemra: “Paul Elstak heeft bijgedragen aan de verspreiding van de Nederlandse elektronische muziek over de hele wereld. Zijn internationale succes heeft de aandacht gevestigd op de Nederlandse muziekscene en heeft geholpen om Nederland op de kaart te zetten als een broedplaats voor elektronische muziek en dj-talent.”
Frank Helmink, directeur van Buma Cultuur: “Paul Elstak heeft een blijvende en diepgaande betekenis gehad voor de Nederlandse muziek. Zijn pionierswerk, kenmerkende sound en energieke optredens hebben niet alleen de hardcore scene mede vormgegeven, ze hebben de Nederlandse elektronische muziekcultuur wereldwijd op de kaart gezet.”
Stephen Emmer wil meer onderzoek naar tinnitus en gehoorverlies
“Onder musici, componisten en artiesten is het een taboe. Terwijl ik schat dat wel een derde van een gemiddeld orkest – ook de toporkesten – er last van heeft”, aldus Stephen Emmer.
Tinnitus of oorsuizen betekent dat je continu geluid hoort in je hoofd. Het kan verschillende oorzaken hebben, waaronder blootstelling aan hard geluid – bijvoorbeeld bij een concert – of een verkoudheid. Ook in ernst kan het variëren, zegt Emmer. “Van straaljager tot ruisje.” Tinnitus kan leiden tot ernstig gehoorverlies.
Emmer merkt dat muzikanten met tinnitus er niet over praten uit angst om hun baan te verliezen. “Ze durven het niet te melden aan de dirigent of de directie.” Terwijl tinnitus niet hoeft te betekenen dat je minder goed muziek maakt, ervaart Emmer. “Ik vind dat ik mijn betere werk na de kwaal heb gemaakt. Ik heb daar ook onderscheidingen voor gekregen.”
Farmaceutische industrie
Emmer komt nu naar buiten omdat hij artiesten wil verenigen en er zo voor wil zorgen dat er naar een geneesmiddel gezocht wordt. De farmaceutische industrie zegt volgens hem dat niet genoeg mensen er last van hebben om medicijnen te ontwikkelen. “Terwijl een kwart tot de helft van de jongeren er risico op loopt. Die uitspraak van de farmaceutische industrie is achterhaald.”
Moet het geluid niet gewoon zachter? Al langer wordt gepleit voor een lager volume in bijvoorbeeld discotheken en op festivals, maar ook op je oortjes of koptelefoon. Dat is een van de stappen, denkt Emmer: “Die discussie over hard geluid blijft nu steken. Mensen uit de muziekindustrie beweren dat je muziek moet voelen. Dat is een drogredenering. Ik kan je als professional vertellen dat dat voelen ook kan als het volume zachter is. Daarom wil ik artiesten verenigen om zelf te zeggen: het zit zo.”
Buma/Stemra schaart zich achter componist Emmer. De belangenorganisatie op het gebied van muziekauteursrecht heeft 38.000 leden, allemaal muziekmakers. Buma/Stemra denkt dat daar zeker mensen bij zitten die last hebben van gehoorproblemen en tinnitus, en dat niet durven te vertellen.
Michiel Laan nieuwe Directeur Commercie Buma/Stemra
Michiel Laan werkt sinds 2014 bij Buma/Stemra, waar hij sinds 2017 captain is van het Team Online. In zijn nieuwe rol gaat hij zich vooral richten op de verdere uitbouw van de commerciële activiteiten van Buma/Stemra. Michiel heeft een achtergrond als advocaat in de entertainmentindustrie en was directeur van Muziekweb. Hij specialiseerde zich al snel in zijn carrière in online innovaties.
Bernard Kobes, CEO van Buma/Stemra: “Zijn kennis van de online wereld is een belangrijke overweging geweest om te kiezen voor Michiel. We hebben gezien dat hij in staat is om belangrijke overeenkomsten te sluiten in het belang van onze leden, waarbij hij de goede relatie en het belang van de muziekgebruiker niet uit het oog verliest. Michiel kijkt met een commercieel oog naar de waarde van muziek, waarbij hij een scherpe blik houdt op het zakelijke belang van onze leden.”
De eerste luidt: ‘To the beat of the drum is door corona behoorlijk verstomd’, verwijzend naar de titel van de nieuwe strategie van Buma/Stemra. Hoe groot is de schade die de pandemie heeft veroorzaakt in de muziekindustrie, waar ziet Kobes het meeste perspectief en wat gebeurt er allemaal achter de schermen ten behoeve van de 33.000 leden?
Meer BM Talks bekijken? Klik hier en abonneer je op ons YouTube-kanaal om geen video meer te missen. De komende weken passeren onder meer Edwin Smulders, Jurgen van den Berg, Jacomien Nijhof, Corry Siegers en Daniël Dekker de revue.
Gezien de coronapandemie die snel daarna volgde, had hij die functie eigenlijk niet op een slechter moment kunnen aanvaarden. En dan trof Kobes ook nog eens een organisatie met “achterstallig onderhoud op het gebied van personeelsbeleid, IT, organisatieontwikkeling en commerciële slagkracht en binding met muziekgebruikers en rechthebbenden.”
Wat de nieuwe strategie To the Beat of the Drum precies inhoudt, welke gevolgen die heeft voor de dertigduizend Buma/Stemra-leden en hoe Kobes naar de toekomstige marktontwikkelingen kijkt, vertelt hij Jeroen te Nuijl in deze aflevering van BM Talk.
Meer BM Talks bekijken? Ga naar broadcastmagazine.nl/bmtv en ontdek wat inmiddels al meer dan 65 gasten van voor en achter de schermen te melden hebben. Nog in het verschiet liggen onder anderen Jurre Bosman, Marc Dik, Wouter van der Pauw, Emiel Neervoort, Ton
Rozestraten, Fleur Winters, Ralph Wagenaar, Julian Marks en Iris Rulkens.
Maar hoe ingrijpend het effect van het virus ook is en nog wordt, het tweekoppige bestuur van Buma/Stemra kijkt met vertrouwen vooruit en wil op de langere termijn juist voor positieve impact zorgen met een nieuwe koers: To the Beat of the Drum. Dat de zeer diverse achterban van Buma/Stemra – van dj’s en beginnende singer-songwriters tot grote muziekuitgevers en van klassiek en pop tot jazz en dance – hard is geraakt door Covid-19 mag een understatement heten, beseffen Kobes en Kloppers.
“Van heel veel van wat we normaal innen voor het openbaar maken van muziek, komt nu geen cent binnen. Poppodia, evenementen, festivals, horeca, nachtclubs en veel winkels zijn op slot. Bovendien kregen radio- en televisiezenders aanvankelijk een enorme tik qua advertentieomzet, wat ook weer zijn weerslag heeft op onze inkomsten. Voor het deel van onze achterban dat niet alleen afhankelijk is van auteursrechtgelden maar ook van optredens of lesgeven, viel zelfs in één klap alles weg. Voor hen hebben we direct een fonds opgezet om de eerste nood te lenigen, ongeveer 2,5 miljoen euro, wat door het ministerie van OCW is verdubbeld waarmee we een investeringsfonds hebben ingericht. Maar het blijft natuurlijk een druppel op een gloeiende plaat.”
“Daar tegenover staat dat de groei in het online segment aanzienlijk positiever uitpakt dan onze verwachting van voordat de coronacrisis losbarstte. Waar evenementen en horeca voor een enorme dip zorgden, zien we een groei in het streamen van muziek. Het speelveld is overigens wel enorm aan het veranderen. Daar waar in de traditionele media Buma/Stemra alle repertoire (dus ook van buitenlandse componisten) vertegenwoordigt binnen Nederland, ligt dat in de online business anders. Daar vertegenwoordigt Buma/Stemra het repertoire van de bij haar aangesloten 30.000 leden, maar dan op wereldwijde schaal.”
Marleen Kloppers
“Auteursrechtinkomsten zijn de belangrijkste en soms de enige inkomstenbron voor componisten. Het is dan ook cruciaal om te zorgen dat een gezond evenwicht bestaat tussen de omzet van muziekgebruikers, zoals internetplatforms en zalen met muziek, en de inkomsten van de componisten die de muziek maken. Dat is zowel in het belang van de componisten als van de muziekgebruikers. Wat is nou een tv- of radiozender zonder muziek? Buma/Stemra speelt een belangrijke rol bij het in stand houden van dit evenwicht.”
Achterstallig onderhoud Het nieuwe businessplan, To the Beat of the Drum, was dat er ook gekomen zonder Covid-19?
Kobes: “Ja, daar waren we al mee bezig voordat de crisis begon. Ik trof een organisatie met veel achterstallig onderhoud. Het systeem, de organisatie, de cultuur en de klantgerichtheid moesten worden aangepakt; de luiken moesten open, zowel naar de rechthebbenden als naar de muziekgebruikers. Er was een gedegen strategisch plan nodig hoe we de toekomst zien, met name de verschuiving van traditionele media naar online.”
In To the Beat of the Drum worden vier belangrijke keuzes gemaakt, benadrukken Kobes en Kloppers. “Ten eerste dienstverlening op maat verlenen, niet alleen nu, maar ook voor straks. De trends zijn wel duidelijk: globalisering, de opkomst van de internationale techreuzen en digitalisering. De hoge eisen die muziekgebruikers en rechthebbenden aan ons stellen, blijven van kracht, Covid-19 of niet. Die shift naar online zal zelfs nog worden versterkt door corona.”
“Die shift naar online
zal zelfs nog worden
versterkt door corona”
“Verder zetten we in op groei, niet alleen in volume, maar ook kwalitatief, via meer en betere service. Wij zijn geen bedrijf dat alleen int en weer verdeelt, maar we willen in de toekomst ook managementinformatie kunnen geven aan componisten en uitgevers. Dat je bijvoorbeeld inzichtelijk maakt welk liedje in welk land veel wordt gedraaid en via welke media, zodat je daar op kunt sturen.”
Bernard Kobes
Onder druk
“Het derde speerpunt is het bevorderen van de collectiviteit. We hebben een heel diverse achterban, met verschillende en soms zelfs tegengestelde belangen. Maar er is óók een groot overkoepelend belang, mede in relatie tot onze buitenlandse zusterorganisaties. De positie van het auteursrecht staat continu onder druk, vandaar dat we ook in Den Haag, Brussel en op internationaal niveau hard bezig zijn voor onze leden.”
Het vierde en op korte termijn belangrijkste aspect van de nieuwe koers is het op alle mogelijke manieren versterken van de Buma/Stemra-organisatie, met name via investeringen in IT. Marleen Kloppers: “Het huidige systeem is aan het eind van zijn levensduur en willen we een goede basis hebben om ons in de toekomst verder te ontwikkelen, dan moet het nu worden vervangen. De verwachting is dat dit proces over ongeveer twee jaar is afgerond. Dat betekent niet dat al onze wensen meteen kunnen worden gerealiseerd, maar dan hebben we in ieder geval gezorgd voor meer stabiliteit en kan veel handwerk worden geautomatiseerd, wat tot kostenbesparing leidt. We kunnen grotere hoeveelheden data beter verwerken en meer detecteren, ook wat in de zogeheten longtail zit.”
“Vergeet niet dat die verschuiving naar online ook betekent dat je miljarden transacties méér moet kunnen verwerken”, vult Kobes aan. “Daar moet je IT-infrastructuur wel op zijn ingericht, dus dat vereist een modern netwerk, cloud based, modulair van opzet en flexibel. Corona verandert niet zozeer iets aan onze strategische ambities, maar wellicht wel aan de fasering en het tempo. Gaat het vaccin werken, krijgen we misschien toch een derde of vierde golf? Dat heeft natuurlijk grote impact op onze portemonnee. De incassostroom is door corona een stuk minder, maar we moeten voor de korte termijn wel meer geld uitgeven wat we op de langere termijn weer moeten terugverdienen.”
Spanningsveld
Kloppers: “De kunst is om het evenwicht te vinden tussen doen wat noodzakelijk is om de stip op de horizon vast te houden, de lange termijn, en wat je qua uitgaven nú kunt investeren om dat te bewerkstelligen. Dat is een spanningsveld, waarbij je goed moet afwegen wat verstandig is. We gaan van start met de voet bij de rem.”
Om de metafoor van de nieuwe koers te gebruiken: To the Beat of the Drum. Kobes: “De drum bepaalt het ritme, de basis van muziek en is daarmee de metafoor voor de koers van Buma/Stemra. Zo is de nieuwe strategie de altijd aanwezige hartslag van de organisatie.”
“De drum bepaalt
het ritme, de basis
van muziek en is
daarmee de metafoor
voor onze strategie”
De Nederlandse rechtenorganisatie int grofweg tweehonderd miljoen euro per jaar waarvan 87% aan rechthebbenden wordt uitbetaald. “We hebben ongeveer 13% nodig voor de operatie en om investeringen te kunnen doen. Internationaal gezien scoren we daarmee goed; ondanks ons kleine taalgebied staan we in de wereldranglijst van CBO’s altijd in de top 10, zowel qua kostenniveau als qua omzet per hoofd van de bevolking”, constateert Kobes.
Vertraging Betekent de digitaliseringslag straks ook dat jullie leden niet meer een jaar hoeven te wachten op hun geld?
Kloppers en Kobes in koor: “Dat is uiteindelijk wel de bedoeling. Die tijd tussen innen en uitbetalen is niet alleen afhankelijk van techniek, maar heeft bijvoorbeeld ook te maken met geld dat uit het buitenland komt. Feit blijft dat een bepaalde vertraging niet te vermijden is; het verwerken van alle informatie bij horeca, festivals en rtv-bedrijven, het innen en vervolgens verdelen is nu eenmaal vrij complex en arbeidsintensief, ook door de grote volumes. Maar wat we intern kunnen verbeteren om dat proces te versnellen, dat doen we. Overigens wordt het geld dat in de tussentijd in de organisatie zit belegd binnen de kaders van een goede rendement- en risicoafweging. Daarmee houden we onder andere ook onze beheerkosten laag.”
Buma/Stemra heeft een roerige periode achter de rug, met vrij veel negatieve publiciteit. Is het beeld dat jullie achterban heeft inmiddels positiever en of valt daar nog werk te doen?
Kloppers: “Ik denk beide.”
Kobes: “We steken wel onze tentakels uit en willen ook weten wat leeft bij de achterban. Dat doen we op verschillende manieren. Er is bijvoorbeeld een groot onderzoek uitgezet, waar bijna duizend mensen op hebben gereageerd. In het verleden was onze dienstverlening one size fits all, dat proberen we nu meer op maat te maken. We hebben dertigduizend leden, wat niet betekent dat nu voor iedereen individueel maatpakketjes worden geleverd, maar misschien wel vijf varianten. Daarnaast hebben we een Raad van Rechthebbenden van twaalf mensen, acht componisten en vier uitgevers, en een Raad van Toezicht waar we maandelijks mee overleggen om te horen: wat doen we goed en wat nog niet? We hebben wel het gevoel dat we de juiste richting op gaan.”
Cultuuromslag
Stel, corona komt dit jaar onder controle. Waar staat Buma/Stemra dan over pakweg drie jaar?
Kloppers: “De missie is dat we dan zorgen dat er een gezond muziekecosysteem werkt, waarbij onze achterban, of ze nu rechthebbende of muziekgebruiker zijn, tevreden is met hoe we dat hebben ingericht. De een kan tegen minimale kosten ook bescheiden dienstverlening ontvangen en de ander zegt: ik betaal graag wat meer als jullie met me meekijken hoe ik mijn data kan analyseren om bijvoorbeeld mijn volgende tour te plannen. We zullen ons best moeten doen om echt die cultuuromslag te maken. Alleen een nieuw IT-systeem is niet genoeg, je moet hier echt snappen: waarom doe ik wat ik doe? Dat was ook voor mij persoonlijk de reden om aan deze klus te beginnen, er is hier ook echt wat te doen.”
Kobes knikt: “We zijn niet ingehuurd om alleen op de winkel te passen, maar om die ook daadwerkelijk te verbeteren. Kijk, het is natuurlijk zo dat we opereren vanuit een monopolie, mensen moeten zaken met ons doen omdat het nu eenmaal niet anders kan. Maar we willen ook duidelijk een businesspartner zijn, verbinding zoeken. Muziekgebruikers en rechthebbenden moeten het fijn en makkelijk vinden om een deal met Buma/Stemra te sluiten omdat we een prettige dienstverlener zijn, die hun business positief ondersteunt.”
Ook Spotify is partner in het Noodfonds Muziek. De streamingservice zal doneren aan het noodfonds en zal alle particuliere donaties die via de speciale Spotify-donatiepagina van het Noodfonds Muziek gedaan worden, verdubbelen.
Uit onderzoek onder rechthebbenden van Buma/Stemra en Sena blijkt 48% niet rond te kunnen komen met uitsluitend de maatregelen van het kabinet. Artiesten, musici, componisten, auteurs, uitgevers en muziekmaatschappijen zijn voor een groot deel van hun inkomsten afhankelijk van live-optredens en muziek die gedraaid wordt in het bedrijfsleven zoals de horeca, kapsalons en sportscholen. Als gevolg van de coronacrisis liggen de activiteiten in deze sectoren vrijwel volledig stil.
Sena en Buma/Stemra dragen samen in totaal € 3.750.000 bij aan het Noodfonds Muziek. Deze gelden zijn afkomstig uit reserves van Buma/Stemra, Buma Cultuur, Sociaal Fonds Buma en het Sociaal-Cultureel Fonds van Sena. Particuliere muziekliefhebbers kunnen bovendien via www.noodfondsmuziek.nl/spotify een donatie doen, die door Spotify verdubbeld wordt.
Buma/Stemra en Sena hebben de Ministeries van OCW en EZK om een financiële bijdrage gevraagd. Ook worden de noodfondsregelingen nader uitgewerkt, waarbij de resultaten van het onderzoek gebruikt worden. Binnenkort wordt het voor muziekprofessionals mogelijk om een aanvraag te doen bij het Noodfonds Muziek.
Bernard Kobes, Voorzitter Raad van Bestuur Buma/Stemra: “Componisten, tekstschrijvers en uitgevers zijn driedubbel de dupe van de coronacrisis. Ten eerste zijn er nu weinig tot geen opdrachten, ten tweede vallen deze mensen relatief vaak buiten de boot bij de generieke regelingen en ten derde moeten ze in de toekomst rekening houden met lagere inkomsten uit auteursrecht. Het Noodfonds Muziek helpt het ergste leed een beetje te verlichten. We zien het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om een steentje bij te dragen en hopen dat iedereen een kleine bijdrage wil leveren. Dat die door Spotify verdubbeld wordt, vinden we een fantastisch initiatief.”
Brancheorganisatie NLPO steunt lokale omroepen in moeilijke tijd
De NLPO, de koepelorganisatie voor de lokale publieke omroepen, verleent een korting aan de bij haar aangesloten lokale publieke omroepen voor een bedrag gelijk aan de afdrachten voor het muziekgebruik aan Buma/Stemra per 1 april tot het einde van het jaar. Bovendien verleent de organisatie een korting van 25 procent op haar jaarbijdrage voor de aangesloten omroepen. De maatregelen gelden alleen dit jaar.
Marc Visch, directeur van de NLPO: “Het is vanzelfsprekend dat wij als brancheorganisatie in deze uitzonderlijke tijden ook een bijdrage leveren. De lokale publieke omroepen zijn juist nu populairder en noodzakelijker, maar verkeren in nog grotere financiële nood dan ooit. Het zijn publieke omroepen, maar de bijdrage van de overheid is slechts een fractie van wat nodig is om professioneel lokale journalistiek te kunnen bedrijven. Aanvullende omzet uit reclame en opdrachten is voor deze omroepen daarom cruciaal. Die inkomsten vallen nu weg en lokale omroepen hebben nauwelijks of geen reserves. Tegelijkertijd lopen hun vaste lasten door en worden bovendien extra kosten gemaakt om hun cruciale informatiefunctie in deze tijd te kunnen voortzetten en uit te breiden.”
De bijdrage van de NLPO wordt mogelijk omdat als gevolg van de coronacrisis een aantal projectactiviteiten van de brancheorganisatie niet, of alleen gedeeltelijk door kan gaan. Marc Visch: “Uiteraard blijven de kernactiviteiten zoals de belangenbehartiging en de ondersteuning, zaken die juist nu van grote waarde zijn, onveranderd.”
De maatregelen van de NLPO zijn voorbereid in overleg met het ministerie van OCW. Onlangs introduceerde minister Slob voor Media een tijdelijk steunfonds waar ook omroepen een lening of uitkering kunnen aanvragen. Verder riep het kabinet de gemeenten op om alles te doen wat binnen hun rol ligt.
Lokale omroepen en Buma/Stemra sluiten nieuwe overeenkomst
Bij de onderhandelingen is opgetrokken met het samenwerkings- en coördinatieorgaan van de Regionale Publieke Omroep (RPO), die ook hun contract moesten vernieuwen. Belangrijk voordeel is dat er nu een eenduidige rekenmethode voor lokale en regionale omroepen is.
Met het afsluiten van dit contract komt een einde aan een jarenlange onderhandeling. Partijen konden het niet eens worden over de rekenmethode en de hoogte van de afdracht. Marc Visch, directeur-bestuurder NLPO: “We zijn erg blij met de nieuwe overeenkomst. Na lang onderhandelen ligt er een resultaat dat uitstekend aansluit op de belangen en behoeften van onze achterban.”
Voor de meeste omroepen zijn de nieuwe voorwaarden aanzienlijk gunstiger dan voorheen. De lokale omroepsector als geheel gaat uiteindelijk vele tonnen minder betalen. Bovendien betreft het een eenduidige en overzichtelijke rekenmethode, met minder administratieve rompslomp tot gevolg. Marc Visch: “Hoewel onze sector zich concentreert op nieuws en informatie bestaat het aanbod ook deels uit muziek en daar hoort een billijke vergoeding voor componisten en tekstschrijvers bij. En ook dat is met deze afspraak goed geregeld.”
Roy Alberts, account manager bij Buma/Stemra: “De NLPO is een belangrijke partner van Buma/Stemra. Met deze nieuwe overeenkomst wordt recht gedaan aan de rechthebbenden van muziek die Buma/Stemra vertegenwoordigt en het dekt voor lokale omroepen en streekomroepen alle relevante media platforms.”
Details over de vergoedingsafspraken zijn door beide partijen niet bekend gemaakt.
Marleen Kloppers
Bernard Kobes
