AVROTROS neemt in 2026 niet deel aan het Eurovisie Songfestival
Alles meegewogen concludeert AVROTROS dat deelname onder de huidige omstandigheden niet te verenigen is met de publieke waarden die voor de omroep essentieel zijn. Het besluit is in nauwe afstemming genomen met de NPO, die deze afweging respecteert en ondersteunt.
Terugblik op het traject
Op 12 september 2025 heeft AVROTROS aangegeven dat het ernstige humanitaire leed in Gaza, de onderdrukking van de persvrijheid en de politieke inmenging tijdens de laatste editie van het Eurovisie Songfestival, niet verenigbaar zijn met waarden die fundamenteel zijn. In die context concludeert AVROTROS dat deelname van de Israëlische omroep KAN dit jaar niet langer te verenigen is met de verantwoordelijkheid die wij als publieke omroep dragen. Betrouwbaarheid, onafhankelijkheid en menselijkheid vormen daarbij het kompas.
Reactie en ontwikkelingen EBU
De EBU heeft erkend dat er tijdens de vorige editie sprake is geweest van politieke inmenging, en heeft aanvullende maatregelen aangekondigd om herhaling te voorkomen. Deze maatregelen veranderen echter niets aan wat er tijdens de afgelopen editie is gebeurd. Vandaag is tijdens de Algemene Ledenvergadering besloten dat Israël in 2026 kan deelnemen. Tegelijkertijd bleek uit deze vergadering dat de zorgen over de neutraliteit en het apolitieke karakter van het Songfestival bij meerdere Europese omroepen onverminderd groot zijn.
Conclusie
Wat zich afgelopen jaar heeft voorgedaan; het schenden van universele waarden als menselijkheid en vrije pers, maar ook de politieke inmenging in vorige editie van het Songfestival, betekent dat er een grens is bereikt. Dat blijft leidend, ongeacht de stappen die daarna zijn genomen. De situatie in Gaza blijft bovendien uiterst zorgelijk en kwetsbaar. Het is op dit moment te vroeg om te spreken van een wezenlijke, stabiele verbetering die deelname aan het Songfestival rechtvaardigt.
Taco Zimmerman, algemeen directeur AVROTROS: “Dit is geen gemakkelijk besluit geweest, waarbij we niet over één nacht ijs zijn gegaan. Het Songfestival is heel waardevol voor ons. Cultuur verbindt, maar niet ten koste van alles. Dat wat er het afgelopen jaar is gebeurd, raakt aan onze grenzen. Universele waarden als menselijkheid en vrije pers zijn ernstig geschonden en voor ons niet onderhandelbaar. Daarnaast toonde de politieke inmenging van vorig jaar aan dat de onafhankelijkheid en het verbindende karakter van het Songfestival niet langer vanzelfsprekend is. Wij kiezen vóór de kernwaarden van AVROTROS en hebben als publieke omroep de verantwoordelijkheid om aan deze waarden trouw te blijven, ook wanneer dat ingewikkeld of kwetsbaar is.”
AVROTROS zendt het Eurovisie Songfestival in 2026 niet uit. De NOS en NTR nemen het over en zenden het evenement uit op NPO 1.
Tussendoor ook dit opvallende moment: door 2 non-profits via mijn eigen website benaderd worden voor mogelijke opdrachten. Beide op het gebied van content consultancy: strategisch meedenken over inhoud en uitingsvormen. Maar eerst nog huiswerk: een plan en offerte.
Een oude liefde – schrijven over gezondheidszorg – mag ik ook weer oppakken. Tijdens het congres Netwerken als helden van de diagnostiek delen onder anderen Marcel Levi, Erasmus MC-directeur Dirk Schraven en health innovator Jeroen Tas hun visie op de toekomst van onze diagnostiek. Met slechts 2% van ons zorgbudget beïnvloeden klinisch chemici, pathologen en microbiologen zo’n 65% van alle medische behandelingen.
Hoe zetten we die invloed sneller, efficiënter en met gebruik van AI innovatiever in? Met een gezelschap van 150 experts wordt daar in de Rode Hoed een dag lang over gebrainstormd. Namens medeorganisator Roche Diagnostics mag ik van deze dag een helder verslag maken. Een dankbare opdracht.
In badjas, op sloffen kruip
ik achter mijn laptop
“Hoe lang is het geleden dat ik zó mijn eigen tijd kon indelen en hoe fijn is dát?”, denk ik, als ik om 7 uur ’s ochtends achter mijn laptop kruip. In badjas, op sloffen. Om mede mogelijk te maken dat dit jubilerende mediamerk – gefeliciteerd Jeroen, Rob, Erik, Roos en andere BM’ers! – eind van de ochtend een nieuwsartikel online heeft over de vorming van Omroephuis 1.0 (AVROTROS en PowNed). Een stuk met veel nieuwe informatie uit mijn dubbelinterview met Taco en Bart, dat daags voor de bekendmaking van dit omroepnieuws plaatsvond.
En dan die brief van OCW-minister Eppo Bruins. Vrijdagmiddag 4 april ploft-ie op de digitale mat. De 14 omroepen moeten opgaan in 4 tot 5 ‘Omroephuizen’ die feilloos en continu sentimenten uit de samenleving in hun content moeten zien te vertalen. Producenten kunnen straks alleen nog dáár, en dus niet meer bij de NPO, pitchen, zodat duidelijk(er) moet worden wie welke keuzes maakt. Als het aan de minister ligt, wordt de NPO weer coördinerend, faciliterend, en minder sturend dan nu.
In de BM Media Lounge die aansluitend op deze brief wordt opgenomen, illustreert Taco Zimmerman hoe we bij verdere bezuinigingen op de publieke omroep binnen Europa qua kosten per inwoner nóg verder onderaan het lijstje dreigen te bungelen. Tijdens het Kamerdebat dat op deze explosieve brief volgt, vragen meerdere partijen zich hardop af of dit werkelijk de bedoeling kan zijn. BNR-hoofdredacteur Marc Adriani deelt in deze online interviewserie zijn zorg over mogelijke verruiming van reclame-inkomsten voor publieke content. Hij pleit voor verdergaande commercieel-private samenwerking, met NL ZIET als succesvol voorbeeld.
Een marketing- en social media-training leert mij platforms kennen die ik nog niet eerder gebruikte: onder andere Discord en Reddit. Verrassend relevant, vooral als ideeënbron, testpanel en jongerencommunicatietool. Op Reddit, een platform voor open, thematische discussies binnen zogenaamde subreddits, kan je met de juiste inzet vrij eenvoudig een event met honderden gematchte bezoekers organiseren. Ik plaats ‘Nader onderzoek’ op mijn To Do-lijst voor komende maand. Als dat éven kan met een koffietje erbij, op een mooie locatie in de zon.
Frankly Ellen Onder de naam Frankly Ellen beschrijft Ellen Danhof in deze column haar dagelijkse leven als interimmer en contentstrateeg
Op het moment van dit interview is het ruim een jaar geleden dat Taco Zimmerman aantrad als algemeen directeur van AVROTROS. Hij volgde een lange loopbaan als producent – bekend van onder meer Het verhaal van Nederland, Maestro, Brugklas – en maakte voor het eerst de stap naar het publieke omroepbestel. Een cultuur met eigen mores, met commissies, verantwoordingsstructuren en vergadercycli.
Aan zijn zijde: Bart Barnas, die sinds 2018 mediadirecteur bij de omroep is. Barnas was eerder hoofdredacteur bij AT5 en RTV Noord Holland. “Toen Taco hier begon, zei ik hem: het duurt een jaar voor je weet hoe de hazen hier lopen”, glimlacht Barnas. Zimmerman: “En ik dacht toen nog: dat lukt me in 3 maanden. Maar Bart had gelijk.”
En er staat wat op het spel. Want met de komst van Omroephuis 1.0, waarin AVROTROS en PowNed als eerste een bestuurlijke samenwerking aangaan, markeert de omroep niet alleen een intern hoogtepunt, maar ook een extern signaal: het bestel kan wél vernieuwen. De aankondiging daarvan verscheen een maand geleden al via ANP en BM online, maar in dit dubbelinterview vertellen Zimmerman en Barnas uitgebreid over de achtergronden, de ambities en keuzes die eraan voorafgingen.
Geen ivoren toren Eerder beschreven jullie al de relaxte bedrijfscultuur bij AVROTROS. Waar komt die vandaan?
Taco: “Ik kwam hier begin 2024 binnen en dacht: ‘Dit is een fijne club’. Loyale mensen. Geen ellebogenwerk. Dat was in mijn tijd als producent wel eens anders. Er is hier weinig hiërarchie. Mensen zijn benaderbaar. De sfeer is professioneel, maar ook persoonlijk. Geen ivoren toren, maar eerder een plek waar iedereen weet wat zijn rol is én trots is op het geheel.”
Bart: “We gunnen elkaar iets. Is er een contractueel geschil met een producent? Dan ga je na een harde clash gewoon even bij elkaar langs. Samen een biertje drinken om weer met elkaar door te kunnen. Dat is het AVROTROS-dna. Hier wordt niet geschreeuwd om aandacht. Hier wordt gewerkt. Aan sterke formats, relevante verhalen en een goeie band met onze kijkers en luisteraars. In ons Medewerkers Tevredenheidsonderzoek gaf 84% van de collega’s aan AVROTROS als fijne werkplek te ervaren. Dat voel je hier in de wandelgangen.”
Hoe zorgen jullie dat die cultuur blijft bestaan, ook nu jullie op termijn ook met PowNed onder één dak zullen gaan?
Taco: “AVROTROS heeft een bepaalde stijl. Die willen we vasthouden. Ook als we de samenwerking met een andere omroep intensiveren. Het is belangrijk dat iedere partij z’n eigen identiteit behoudt, maar dat er onderling wel vertrouwen is.”
Bart: “Met PowNed is dat vertrouwen er. Wij werken achter de schermen al 3 jaar samen. Aan Juridische zaken, HR en faciliteiten. Dat bevalt wederzijds goed. We zijn inhoudelijk verschillend: zij schoppen graag tegen heilige huisjes, wij doen dat rustiger. Maar juist dat houdt elkaar scherp. En belangrijk: iedere omroep behoudt zijn eigen identiteit, ook binnen Omroephuis 1.0.”
“Het is een machine
die draait, maar alleen
als je de knoppen kent”
De ‘ankers’ van AVROTROS zijn cultuur en rechtvaardigheid. Wat betekent dat concreet?
Bart: “Dat je programma’s maakt die verbinden. Van het Prinsengrachtconcert tot Muziekfeest op het Plein. Van Wie is de Mol? tot Maestro. We gebruiken amusementsvormen, maar brengen altijd iets mee: een culturele of maatschappelijke laag.”
Taco: “En we komen op voor de burger. Met Radar. Met EenVandaag. Met documentaires. Of met nieuw drama als Woeste Grond. We maken het toegankelijk, maar niet oppervlakkig. En dat werpt zijn vruchten af.”
Complexer Taco, hoe heb jij dit eerste jaar als omroepbestuurder ervaren?
“Ik geef eerlijk toe, het heeft me verrast. Als producent heb je een idee, dan pitch je dat, maak je het, en klaar. Hier is het complexer. Je hebt te maken met het Commissariaat voor de Media, de NPO, de Verenigingsraad, de Raad van Toezicht, het ministerie van OCW. Elke stap moet door een procedurele ring. Die cycli moest ik echt leren kennen.”
Bart: “Ik heb Taco bij zijn binnenkomst ook gewaarschuwd: ‘Je hebt echt een jaar nodig om de ritmes te doorgronden.’ Niet alleen de vergadercycli, ook de rituele dansen eromheen. Wanneer moeten de jaarplannen worden opgeleverd? De verantwoordingsstukken? Het is een machine die draait, maar alleen als je de knoppen kent.”
Is dat frustrerend? Of eerder leerzaam?
Taco: “Beide. In het begin voelde het soms log. Maar inmiddels zie ik ook de waarde ervan. Die checks and balances zijn er niet voor niets. Tegelijk: het mag wel minder. Minder controle, minder toezicht, minder onzekerheid over bevoegdheden. Zeker als het Commissariaat voor de Media, op advies van het ministerie, een grotere rol krijgt, is het zaak dat er heldere mandaten komen.”
Bart: “En dat geldt ook voor de verhouding met de NPO. Als zij teruggaan naar een coördinerende rol, zoals de minister wil, dan ontstaat er weer ruimte bij de omroepen zelf. Voor eigen keuzes, voor inhoudelijke regie, voor meer zelf verantwoordelijkheid nemen.”
Denken jullie dat dit er ook daadwerkelijk van gaat komen, die herverdeling van rollen?
Taco: “Ik zie goede intenties. Maar die moeten wel concreet worden gemaakt. Het bestel heeft lang onder spanning gestaan. Om dat te herstellen, moet er helderheid komen. Wie doet wat? Wie beslist? En vooral: wie is verantwoordelijk als iets niét werkt?”
Vertrouwen Wat hebben jullie daarin nodig?
Taco: “Vrijheid. Ruimte. En vertrouwen. Als wij een idee hebben, willen we niet eerst 10 commissies moeten overtuigen. Laat ons gewoon doen wat we goed kunnen: verhalen maken die ertoe doen.”
Bart: “En ruimte betekent ook: mogen experimenteren. Dat we iets mogen proberen zonder dat het meteen scoort. Dat moeten we elkaar gunnen.”
Hoe ervaren jullie die experimenteerruimte binnen het bestel nu?
Taco: “Het is zoeken. De NPO wil begrijpelijkerwijs zicht houden op wat er gebeurt, maar dat werkt soms verstikkend.”
Bart: “Wij willen zelf weer regie over inhoud én budget. Alleen dan kun je snel schakelen. En als we worden afgerekend, dan liever op impact dan op kijkcijfers. De uitdaging ligt vooral in de structuur: een idee kan inhoudelijk geweldig zijn, maar sneuvelt soms op timing, overleg of onduidelijke afbakening van mandaten.”
Taco: “Wat mij betreft komt het neer op een simpele vraag: wil je een omroep die kan innoveren of een die alleen beheert? Wij kiezen voor het eerste.”
Hoort daar ook bij dat je als omroep content vanaf scratch crossmediaal kunt bedenken en intekenen?
Bart: “Lineaire programma’s, online content, evenementen en podcasts: die moeten elkaar kunnen versterken. Dat gebeurt al bij Beste Zangers en Wie is de Mol?, maar dat moet nog veel breder kunnen. AVROTROS is een grote omroep, met PowNed erbij hebben we straks 27% van het jaarbudget aan OCW-gelden voor de omroepverenigingen. Dat brengt ook verantwoordelijkheid met zich mee. Wij investeren bijvoorbeeld zelf jaarlijks tonnen in Radar, waar we juridische kosten en extra redactietijd niet door de NPO vergoed krijgen. Dat doen we omdat we in de inhoud geloven. Dat programma heeft een online community van 80.000 leden.”
Meer zeggenschap
Taco: “Hetzelfde geldt voor een programma als Opsporing Verzocht. Of voor onze apps, zoals die van Wie is de Mol? Daar steken we veel van ons eigen geld in omdat we het belangrijk vinden om zo ook online in contact te blijven met onze kijkers. Dat zijn geen verplichtingen, maar keuzes. Het zou fijn zijn als we zelf weer meer zeggenschap krijgen over de verdeling van die budgetten.”
‘AVROTROS is de omroep voor ons. Hiermee onderstrepen wij dat we er echt voor iedereen zijn. Wie je ook bent, waar je vandaan komt en hoe je bent opgeleid, voor ons is iedereen (even) belangrijk. AVROTROS wil Nederland verenigen’, valt in jullie missiestuk te lezen. Hoe zorgen jullie dat álle Nederlanders zich ook echt in jullie aanbod vertegenwoordigd voelen?
Bart: “Dat begint bij luisteren. Naar je publiek, maar ook naar de samenleving. Wij proberen programma’s te maken waarin mensen zich kunnen herkennen, maar die óók een venster openen naar werelden die ze nog niét kennen. Dat vraagt diversiteit, inclusie, verdieping.”
Taco: “En het zit ‘m niet alleen in wie je voor de camera zet, maar ook in wie achter de schermen meewerkt. Wij proberen in onze redacties en productieteams mensen met verschillende achtergronden en leeftijden te hebben. Niet omdat het moet, maar omdat het beter maakt wat we maken.”
“Fans moeten hun
geliefde programma’s
makkelijker gaan vinden”
En toch hoor je vaak dat jongere en multiculturele doelgroepen de publieke omroep binnen het gigantische aanbod van ook internationale concurrenten niet goed weten te vinden. Wat moet er volgens jullie gebeuren om dat te verbeteren?
Taco: “Eén woord: vindbaarheid. Wij kunnen de mooiste programma’s maken, maar als mensen die vervolgens niet kunnen vinden, dan hebben ze geen impact. Platforms als NPO Start moeten daar beter op worden ingericht. Nu moet je soms 6 keer doorklikken voor je bij een programma als Het Geheim van de Meester bent. Hoewel dat voor een helder afgebakende doelgroep wordt gemaakt, is dat zonde. Het gebruiksgemak op NPO Start moet omhoog. Jongeren vinden hun weg via TikTok of YouTube. Daar moeten wij óók zijn. En dat doen we. Maar het moet beter. Fans moeten hun geliefde programma’s makkelijker gaan vinden. Daarom zijn we ook blij dat er in de toekomst meer wordt ingezet op due prominence. Dat de publieke omroep een prominente(re) plek krijgt op Smart TV’s, tussen Netflix en Disney+. Daar moet snel wetgeving op komen. Niet alleen op nationaal niveau, maar ook in overleg met partijen als Samsung, Meta en Google.”
Kamerleden En hoe bereik je met tv, radio, online content en podcasts meer mensen búiten de Randstad?
Bart: “Met muziek. Met theater. Met programma’s die letterlijk het land in trekken. Denk aan radioprogramma Sterren NL, onderdeel van NPO Radio 2 en 5, of onze muziekfeesten. Daar komen mensen uit alle lagen van de bevolking op af. Dat is geen niche, dat is Nederland in het klein.”
Taco: “We nemen ook regelmatig Kamerleden mee naar die evenementen. Dan zie je het kwartje vallen. Dan voelen ze ineens: dít is waar we het voor doen. Dít is waarom de publieke omroep ertoe doet! Daar staan duizenden mensen mee te zingen terwijl ze thuis misschien stemmen op partijen die van diezelfde publieke omroep af willen. Het verbindt. En dat raakt.”
Ook talentontwikkeling is belangrijk bij het bereiken van een zo gevarieerd mogelijk publiek. Wat doen jullie daaraan?
Bart: “Talentontwikkeling is een van onze belangrijkste speerpunten. En dat is niet alleen een beleidsvoornemen: we doen het écht. Kijk naar Hila Noorzai. Die is stap voor stap gegroeid, met ondersteuning vanuit zowel redactie als regie. Gestart bij EenVandaag op radio en televisie naar de presentatie van de speciale Wie is de Mol? met onbekende Nederlanders voor NPO Start. En straks krijgt ze een week lang haar eigen talkshow op NPO 1. Daar zijn we trots op.”
Taco: “Dat gaat niet vanzelf. Je moet als omroep tijd in iemand durven investeren. En de ruimte geven om ook te falen. Om meters te maken. Het gaat niet alleen om de kijkcijfers van vandaag, maar om het bouwen aan het publieke domein van morgen.”
Bart: “Nu gebeurt het soms dat wij een talent willen lanceren, maar dat het niet past in de strategie van de NPO. Dat werkt verlammend. Terwijl juist die diversiteit aan stemmen, stijlen en gezichten zo essentieel is.”
Keuzes maken Verwacht je dat dit met de brief van minister Bruins straks makkelijker wordt?
Taco: “Als die brief wordt doorgezet zoals hij nu op tafel ligt, dan wel. Dan kunnen wij keuzes maken die passen bij ons profiel. En dan ligt deze verantwoordelijkheid bij ons. Dan kunnen we tenminste dóen.”
Hoe bepalen jullie of een programma in huis wordt gemaakt of door een externe producent?
Taco: “Dat hangt af van het genre, de expertise én de gevoeligheid van het onderwerp. Rechtvaardigheidsprogramma’s zoals Radar en Opsporing Verzocht maken we bij voorkeur in huis. Daar is onze verantwoordelijkheid het grootst. Je moet snel kunnen schakelen, juridische kennis paraat hebben, en direct kunnen ingrijpen.”
Bart: “Maar voor andere programma’s, zoals Wie is de Mol? of Maestro, werken we juist graag samen met externe producenten. Wij hebben geen eigen ontwikkelafdeling, dus gebruiken de creativiteit uit de markt. We hebben lange relaties met producenten en makers die ons profiel kennen. Dus we werken graag met hen samen. Maar wel met regie op inhoud.”
Is dat een bewuste keuze: geen eigen ontwikkelafdeling?
Taco: “Ja. Omdat wij geloven in die kruisbestuiving. Producenten brengen nieuwe ideeën, nieuwe mensen, nieuwe stijlen. Wij zorgen voor de kaders, de missie, de identiteit. En binnen dat speelveld kan veel.”
Logische stap Als de OCW-plannen doorgaan, mogen producenten straks enkel nog bij de Omroephuizen pitchen, niet meer bij de NPO. Lopen zij daarmee niet het risico pas aan de beurt te komen als eerst al het eigen omroeppersoneel ‘gedekt’ is?
Bart: “Nee. Wij werken met 60 producenten die samen de helft van al onze content produceren. Terwijl de externe afname-afspraak per omroep maar 25% is. Wij hebben die producenten ook in de toekomst keihard nodig. Het niet meer ‘dubbel’ pitchen is voor ons een logische stap. Dat gaat ook de producenten enorm veel tijd schelen.”
“Wij hebben die producenten ook
in de toekomst keihard nodig”
In dit interview komt de combinatie van cultuur en rechtvaardigheid regelmatig terug. De talkshow van Eva Jinek valt onder de eerste categorie. Hoe blij zijn jullie met haar?
Taco: “Heel blij! Eva heeft haar talkshow in no time naar een jong publiek gebracht. Kijkcijfers tussen de 15% en 20% zijn in de 20-49-doelgroep geen uitzondering. Gesprekken duren er soms wel 20 minuten, politieke partijen, ook de PVV, die eerder nooit bij ons kwamen, schuiven nu wél aan. En: als Peter Pannenkoek over een theaterstuk vertelt, zijn de kaarten vrijwel meteen uitverkocht.”
Onlangs bracht Eva een special rond onze Eurovisie Songfestival 2025-inzending met Claude. Wat verwachten jullie komende maand in Bazel van hem?
Bart: “Claude is getalenteerd, toegankelijk, nuchter. En hij kan écht zingen. Zijn nummer is sterk, de act staat als een huis. We zijn trots op hem.”
Taco: “Ik hoop dat hij het plezier meeneemt op dat podium. Want plezier werkt aanstekelijk, zeker bij het Songfestival. En het is mooi dat we weer iets hebben waar het hele land zich aan kan optrekken.”
Crisismanagement Het Eurovisie Songfestival van vorig jaar, de diskwalificatie van Joost Klein, dat was jouw vuurdoop hè Taco?
“Ik dacht: Ik ga 3 dagen naar Malmö om te genieten van het Songfestival. We hadden een sterke inzending. Een mooie act, hoge verwachtingen. Maar toen brak de pleuris uit. En ineens stond ik daar, voor 20 meter aan camera’s, midden in een storm. Als je net begint als omroepbestuurder en je krijgt zoiets op je bord, dan leer je elkaar snel kennen. Bart en ik zaten meteen in een vorm van crisismanagement. Maar eerlijk is eerlijk: we hebben elkaar daarin gevonden. En het gekke is: ik slaap altijd goed. Zelfs in die week. Dus blijkbaar blijft de stress bij mij ergens buiten hangen. Spannend was het wel. Elke journalist in Europa wilde iets van ons weten.”
Hoe hebben jullie gereageerd?
Bart: “We hebben in die eerste dagen vooral geprobeerd helder te krijgen wat er nou eigenlijk precies was gebeurd. Kunnen we het oplossen met een goed gesprek? Dat lukte toen niet. Ons uitgangspunt is: los het op als mensen. Ga in gesprek. Bied je excuses aan als dat nodig is, en kijk vooruit.”
Taco: “Uiteindelijk hebben wij gehandeld op basis van de informatie die we op dat moment hadden. Met de kennis van nu, waaruit blijkt dat het om een afwerende beweging ging, geen dreigende, hadden we misschien een andere toon gekozen. Maar dat weet je pas achteraf.”
Als je naar de toekomst kijkt, hoe ziet jullie ideale publieke omroepbestel er dan over 5 jaar uit?
Taco: “Wij hopen dat het bestel dan eenvoudiger en werkbaarder is geworden. Dat de rolverdeling tussen NPO en omroepen helder is. Dat de focus ligt op inhoud en publiek, niet op structuur en macht.”
Bart: “En dat de politiek wat meer op afstand staat. Niet elke nieuwe Kamermeerderheid moet een ander plan bedenken. Geef omroepen de rust en ruimte om te bouwen. Om hun missie uit te voeren. Want dat vertrouwen is er nu soms te weinig. Wij werken hier dagelijks met journalisten, redacties, productiehuizen. Al die mensen maken dag in dag uit vol passie verhalen die ertoe doen. Houd daar rekening mee als je in Den Haag aan knoppen draait.”
Taco: “Anders verlies je onderweg de essentie: de creativiteit, de betrokkenheid, de drive en het publiek. Nederlanders zijn kritisch, maar ze waarderen onze publieke omroep. Als we dát koesteren en versterken, kunnen we als bestel veel aan. Dan zijn we niet alleen relevant, maar ook robuust. Omdat we weten waar we voor staan. En omdat Nederland een sterke publieke omroep verdient.”
Taco Zimmerman, Algemeen Directeur AVROTROS: “Ik hecht veel waarde aan het investeren in de toekomst. Het is belangrijk voor AVROTROS, maar ook voor de creativiteit en professionaliteit in de mediasector breed. We hebben dit jaar de groep studenten 2025 al op bezoek gehad bij AVROTROS en een mooi programma samengesteld met collega’s uit verschillende disciplines. De energie en leergierigheid van zowel de studenten als ervaren werknemers en presentatoren die hun kennis en ervaring delen op zo’n dag inspireren enorm.”
TV Academy
De opleiding bij TV Academy richt zich op vier disciplines: productie, redactie, techniek en formatontwikkeling. Door nauwe samenwerking met de top van de Nederlandse media-industrie worden jonge, ambitieuze makers begeleid richting een veelbelovende carrière. Bovendien start TV Academy een nieuwe samenwerking met een aantal mediaopleidingen in de regio waardoor meerdere MBO- en HBO-studenten kunnen aansluiten op de opleiding.
René Delwel en Huub Verweij van het bestuur van de TV Academy: “We zijn enorm enthousiast over de nieuwe kansen en uitdagingen die deze samenwerking meebrengt en zien tevens uit naar weer een jaar met grote talenten voor de mediasector. Onze trouwe partners, Talpa Studios en IDTV, zijn het komende seizoen ook weer van de partij en verder wordt er intensief samengewerkt met het reguliere onderwijs. Nu de samenwerking met AVROTROS gestalte heeft gekregen, verwachten wij een succesvol 14e jaar in te gaan waar het enthousiasme van afspat. De nieuwe inschrijvingen starten vanaf volgende week…”
“Er komt eindelijk een soort besef in de samenleving dat dit niet de bedoeling is”
Hoe reageerden de collega’s op het samengaan van zijn omroep met PowNed in Omroephuis 1.0, wat waren de interne reacties en wat gaat dit in de praktijk betekenen? Hoe kijkt Zimmerman aan tegen de zware bezuinigingen die Hilversum te wachten staan, de rol van de NPO en de online ontwikkelingen? “Als je terugkijken meerekent, wordt er nog steeds heel veel lineair gekeken.” En hoeveel eigen geld gaat er in een programma als Radar?
De gesprekken in de BM Media Lounge zijn ook te beluisteren als podcast via Spotify.
Van verkering naar verloving: AVROTROS en PowNed samen in Omroephuis 1
Waarom er gras over laten groeien als je ook meteen het goede voorbeeld kunt geven? Taco Zimmerman en Bart Barnas, de algemeen- en mediadirecteur van AVROTROS zitten er daags voor de bekendmaking van hun opgaan in Omroephuis 1 ontspannen bij. Minister Bruins gaat er in zijn nieuwe plannen vanuit dat de op te richten omroephuizen qua grootte, producerend volume en dus ook macht vergelijkbaar zullen worden. AVROTROS en PowNed komen er bij 4 uiteindelijke omroephuizen met een omzet van ruim 25% van de te verdelen OCW-gelden meteen warmpjes bij te zitten. Bij 5 omroephuizen zelfs fors, maar naar eigen zeggen nog binnen de door het ministerie aangegeven marge. Een blik op de ‘taart’, een A4 met daarop een felgekleurde schematische weergave van alle omroep- en omzetvolumes, spreekt boekdelen. Je kunt er maar vroeg bij zijn.
PowNed en AVROTROS – zo blijkt tijdens het dubbelinterview dat begin mei in Broadcast Magazine zal verschijnen – werken achter de schermen al 3 jaar samen op het gebied van Juza, ICT en HR. Taco Zimmerman: “Er is geen tijd te verliezen om de publieke omroep toekomstbestendig te maken. Samen met onze verenigingsraad gaan we dit voorlopige besluit verdere invulling geven. Het grappige is, PowNed en wij zijn zó anders op bepaalde vlakken. Maar juist daarom werken we zo prettig samen. PowNed heeft zich ontwikkeld tot een omroep die ons allemaal scherp houdt. Tuurlijk, ze hebben geschopt. Maar nu nemen ze ook hun verantwoordelijkheid. Zij leveren met programma’s als De Hofbar en De Hofkar echt meerwaarde aan ons bestel. De manier hoe zij verkiezingen aanvliegen, fantastisch wat Rutger Castricum hierin doet.”
PowNed-directeur Weesie: “Waarom niet samen de vlucht naar voren nemen?”
Ook PowNed-directeur Dominique Weesie is voortvarend enthousiast over het met AVROTROS opgaan in het eerste Omroephuis: “Laten wij de eersten zijn die over onze schaduw heen durven te stappen in het belang van een publieke omroep die efficiënt en slagvaardig is. In die 3 jaar is er nooit een wanklank geweest. Wij hebben elkaar stevig vastgehouden. Waarom dan nu niet samen de vlucht naar voren nemen? Ook om de rest dat zetje te geven. Er komen draconische bezuinigingen aan, dan moet het anders. In een Omroephuis nauwer samenwerken. En: tegelijkertijd zonder gedoe je eigen merk voor het voetlicht blijven brengen.”
Hoofdpunten uit de 26 pagina’s tellende brief van de minister zien er als volgt uit: de publieke omroep wordt hervormd. Het aantal omroepen gaat van 14 naar 4 à 5 vaste Omroephuizen. De NTR verdwijnt in de OCW-plannen. Haar publieke en educatieve taken worden overgedragen aan de op te richten Omroephuizen. Daarbinnen houden individuele omroepen hun eigen signatuur, maar werknemers komen wel in dienst van het Omroephuis. De governance zal verlopen via een nieuw op te richten Raad van Toezicht per Omroephuis dat zal worden vertegenwoordigd door één bestuurder. Het ledencriterium voor omroepen verdwijnt. Producenten mogen hun ideeën voortaan alleen nog bij de Omroephuizen pitchen. Niet meer bij de NPO, die zou weer coördinerend en faciliterend in plaats van ook sturend moeten worden. Doel is een wendbaarder, democratisch verankerd bestel. Met minder bestuurlijke drukte en meer gezamenlijke verantwoordelijkheid. Voor een pluriform, relevant, goed vindbaar en snel met ontwikkelingen binnen de maatschappij meebewegend aanbod.
‘Niet alles is voor iedereen, maar voor iedereen is er van alles. De publieke omroep zoals wij die in Nederland kennen, vindt zijn kracht in de veelzijdigheid van zijn aanbod’, opent Bruins zijn brief. “Niet alle cultuur hoeft voor iedereen te zijn, maar er moet wel voor iedereen cultuur zijn” verwoordt Zimmerman het DNA van sinds maart 2024 ook ‘zijn’ AVROTROS. Een rondje door het pand en de wetenschap dat 84% van alle werknemers hier recent tijdens een intern onderzoek aangaf blij met hun leidinggevende en werkplek te zijn, illustreert dat veel AVROTROS-medewerkers lekker in hun vel zitten.
Jan Smit benadrukt vanachter zijn microfoon in de radiostudio het belang van Nederlandstalige muziek delen en promoten. Iets waarvan veel politici, ook de publieke omroep regelmatig bashende PVV, tijdens een rondje Muziekfeest op het Plein regelmatig hartelijk meegeniet. Ook bij de talkshow van Eva Jinek laat de partij zich, bijvoorbeeld in de persoon van Justitie en Veiligheid-staatssecretaris Ingrid Coenradie, weer regelmatig zien. Hoe blij Bart en Taco met Eva zijn? Taco: “Heel blij! De kijkcijfers in 20-49 zitten regelmatig tussen de 15 en 20%. We bereiken weer jongere kijkers, ook als een interview 20 minuten duurt, het boekenpanel aanschuift of Peter Pannenkoek over theater praat.”
“Wij zijn niet zo goed in het promoten van wat bij ons heel goed gaat”, deelt mediadirecteur Bart Barnas. “Ons YouTube-kanaal Beste Zangers heeft 474.000 volgers en dat van AVROTROS klassiek 338.000. Mensen denken weleens: ‘AVROTROS maakt vooral amusements-tv’. Maar wij gebruiken die amuserende vorm, ook online, om cultuur en rechtvaardigheid te brengen. Zo verwerkt Wie is de Mol? in alle afleveringen culturele opdrachten. Meer dan een miljoen mensen speelt dit spel inmiddels mee via de app. In Hunted stond op alle locaties De Nachtwacht centraal. Radar heeft een community van 75.000 volgers en het Eenvandaag-panel voorspelt vaak scherp hoe de gemiddelde Nederlander denkt en stemt. Het is dus niet zo dat alleen PowNed het online goed doet en daar heel actief aanwezig is. Maar dat ook die online kruisbestuiving gaat plaatsvinden als je op termijn ook onder één dak komt, dat lijkt logisch.”
De AVROTROS-directie is blij met de aankondiging van een ‘soberdere’ NPO. Zimmerman: “We werken goed met de NPO samen, maar ik denk dat een meer coördinerende dan ook sturende NPO voor alle partijen goed gaat werken. Hierdoor kan je als Omroephuis straks weer maken waarvan je denkt: ‘Hiérvoor zit ik in het bestel!’ Het is goed om ook talentontwikkeling weer in eigen hand te krijgen. Als wij in mensen geloven, moeten we die ook kunnen laten doorstromen. Soms lukt dat, maar regelmatig ook niet als ook de NPO iets van onze talenten vindt. Voor ons is het ook belangrijk om hierin het tempo te kunnen bepalen.”
Een van de heikele punten uit de OCW-brief lijkt de passage waarin staat dat producenten straks enkel nog bij de Omroephuizen mogen pitchen. Niet meer bij de NPO. AVROTROS blijkt met 60 producenten samen te werken aan de helft van hun programma’s en bijbehorende omzet. Zimmerman vreest niet voor hun positie: “Ik denk dat dit ons allemaal veel tijd gaat schelen. Ook de producenten hebben baat bij een sterk functionerende NPO. Wij hebben hen nodig om ook komende jaren tot een goed en gevarieerd programma-aanbod te blijven komen.”
Peter Kuipers, directievoorzitter KRO-NCRV, reageert: “Ik juich het toe dat AVROTROS en PowNed duidelijk laten zien wat ze willen in het nieuwe omroepbestel. Ook wij zijn toe aan de volgende stap op weg naar een hervorming van het bestel. Wij staan open voor gesprekken met de collega-omroepen waar we een programmatische verwantschap mee hebben. Ik roep de bestuurders van de andere omroepen dan ook op om over hun eigen schaduw heen te stappen.”
Nu duidelijk is welke hervormingen de publieke omroep te wachten staan, is de samenwerking van AVROTROS en PowNed in een omroephuis een logische vervolgstap. Op dit moment werken beide omroepen al samen ‘aan de achterkant’; zaken als ICT, Juridische Zaken, Financiën en HR worden reeds in gezamenlijkheid uitgevoerd. In een nieuw bestel van vier tot vijf omroephuizen heeft dit eerste omroephuis een omzet van ruim een kwart van de OCW-gelden waarmee de ‘gelijkwaardige posities’ geborgd zijn.
Taco Zimmerman, algemeen directeur AVROTROS: “De publieke omroep staat voor een enorme opgave om met fors minder geld haar belangrijke taken te vervullen. Tegelijkertijd wordt het bestel fundamenteel anders ingericht. Door de huidige succesvolle samenwerking met PowNed uit te breiden en samen een omroephuis te vormen, laten we zien vooruit te willen. Er is geen tijd te verliezen om de publieke omroep toekomstbestendig te maken. Samen met onze Verenigingsraad gaan we dit voorlopige besluit verdere invulling geven.”
Algemeen directeur van PowNed Dominique Weesie vult aan: “De huidige samenwerking tussen beide omroepen verloopt in zeer goede harmonie en heeft veel synergievoordelen. Laten wij de eersten zijn die over onze schaduw heen durven te stappen in het belang van een publieke omroep die efficiënt en slagvaardig is, maar met behoud van de identiteit van beide omroepmerken.”
TrosKompas en TV Krant versterken positie bij Bindinc.
De bundeling van deze merken onder de paraplu van Bindinc. verzekert een robuuste toekomst voor de AVROTROS-televisiegidsen, zowel op inhoudelijk als financieel vlak. Gabrielle de Jong, CEO van Bindinc., is enthousiast: “Door onze krachten te bundelen, creëren we het noodzakelijke inkoop- en salesvolume en brengen we de expertise samen die vereist is om sterke merken sterk te houden.”
De Jong benadrukt het belang van de identiteit van de gidsen: “TrosKompas en TV Krant blijven de vertrouwde metgezellen die abonnees, vaak al decennialang, koesteren. Onder één dak kunnen we de inhoudelijke kwaliteit en het onderscheidende karakter van deze bladen waarborgen.”
Taco Zimmerman, algemeen directeur van AVROTROS, ziet de stap als een strategische zet: “TrosKompas en TV Krant zijn belangrijk voor ons om zo in contact te blijven met onze achterban. Door deze tv-gidsen onder te brengen bij de experts van Bindinc. kunnen we nog jarenlang voldoen aan de verplichting dat alle nevenactiviteiten winstgevend moeten zijn. Een aanzienlijk deel van deze opbrengsten gebruiken we om diverse cultuurprogramma’s financieel te ondersteunen waarmee we de sector en Nederland verrijken en verbinden.”
Gabrielle de Jong licht toe waarom deze samenwerking zo belangrijk is in het huidige mediaklimaat: “Schaalvergroting en samenwerking zijn essentieel om adequaat te kunnen reageren op veranderende marktomstandigheden en politieke ontwikkelingen. Samen doen we het beter en staan we sterker.”
Bindinc., al drie decennia de dominante speler in de Nederlandse markt voor televisiegidsen, breidt haar portfolio uit met TrosKompas en TV Krant. Samen met Avrobode, Televizier, NCRV-gids, KRO Magazine, Mikro Gids en TVfilm is de totale betaalde oplage 500.000 (abonnees en losse verkoop) en het wekelijks bereik 1,2 miljoen lezers (NOM). Met de komst van de Tros-gidsen heeft Bindinc. 8 print-tv-gidsen volledig in beheer en levert het ook deeldiensten aan de 6 externe televisiegidsen, waaronder programmadata, redactionele ondersteuning, marketing, productie, sales en abonneebeheer.
Naast de gedrukte gidsen is Bindinc. ook een pionier op het gebied van digitale gidsplatformen, zoals TVgids.nl en Binge.nl (6 miljoen bezoekers per maand), en staat het mediabedrijf uit Hilversum ook bekend om de organisatie van de prestigieuze Gouden Televizier-Ring verkiezing. Daarnaast voorziet Bindinc. toonaangevende videobedrijven van data over videocontent en kijkgedrag.
Met deze strategische uitbreiding zet Bindinc. een belangrijke stap in haar missie om videocontent en kijkers nog effectiever met elkaar te verbinden. Tegelijkertijd stelt het de toekomst veilig van de geliefde tv-gidsen in een snel veranderend medialandschap. Bij Bindinc. werken circa 140 professionals.
Deze metafoor schoot door mijn hoofd tijdens de Broadcast Media Society-sessie in het Haagse Nieuwspoort waar Kamerleden Mohammed Mohandis (GroenLinks-PvdA) en Claire Martens (VVD) in gesprek gingen met Frederieke Leeflang (NPO), Taco Zimmerman (AVROTROS), Georgette Schlick (Fremantle) en Sven Sauvé (RTL) over de toekomst van ons medialandschap.
Om na de eerste alinea de balans even te herstellen: Mohandis maakt zich gewapend met kennis en feiten al jaren sterk voor het landschap, Martens is relatief nieuw op het dossier, maar toont initiatief én ‘ballen’ met een eigen NPO-plan. Leeflang en Zimmerman: sterke bestuurders met dossierkennis, sporen verdiend in het bedrijfsleven waar zij tenminste twee keer zoveel kunnen verdienen met vier keer zoveel nachtrust. Voor Schlick en Sauvé geldt dat ze in een mondialiserende markt met succes bedrijven leiden die een glimmend uithangbord vormen voor de Nederlandse industrie.
Er is géén prospectieve
integrale langetermijnvisie
Over die industrie heb ik boekjes als ‘Medialand 2000’ (1982), ‘Een nieuw televisiebestel’ (1990), ‘Van Omroepmonopolie naar Mediamarkt’ (1996) en ‘De zoektocht naar Pluriformiteit’ (2013). Discussies die we vandaag voeren, zijn allesbehalve nieuw.
De politiek maakt in toenemende mate dossier-overstijgende compromissen. Jij wil minder regels voor boeren? Wij willen een kleinere publieke omroep, ruilen? Ze hanteert het budgetinstrument als ongeleid wapen en laat belangrijke keuzes over aan mededingingsrecht.
ACM beoordeelt momenteel onder ander of ons landschap wel pluriform genoeg blijft als DPG RTL overneemt. ‘Veelvormigheid’ van media cq journalistiek beoordeeld door een juridisch-economische toezichthouder? Dezelfde aandeelhouder hebben is iets anders dan dezelfde mening hebben. Vergelijkt u maar eens wat hoofdredactionele commentaren in AD, Trouw en Volkskrant.
Er zijn vragen die je eerst moet beantwoorden. Hoeveel onafhankelijke media willen we overhouden in ons taalgebied? Wat is onafhankelijk? Hoe meten we pluriformiteit? Hoe belangrijk vinden we onze creatieve industrie, wat hebben we daarvoor over? et cetera. Er is géén prospectieve integrale langetermijnvisie.
Als we geen visie hebben, kunnen we de overname van RTL door DPG eigenlijk niet beoordelen. Kunnen we niet beoordelen of bezuinigen op de Publieke Omroep alleen wenselijk en/of redelijk is. Kunnen we Nederlandse producenten niet vragen te investeren in internationale productiehubs. Hoe kun je – zoals momenteel gebeurt – 240 lokale publieke omroepen hervormen tot 80 streekomroepen zonder een toekomstbeeld te hebben voor de landelijke publieken? Et cetera.
Gefragmenteerde discussies en besluiten dwingen partijen – publiek en privaat – vanuit eigen belang rigide stelling te nemen. Dat brengt het medialandschap geen stap verder. Sterker, het is zeer denkbaar dat we besluiten nemen die ‘ons’ op termijn schade berokkenen. Je kunt geen kleurplaat inkleuren die je niet kent.
