Het drie uur durende interviewprogramma was al sinds 1988 op televisie. Onder anderen Freek de Jonge, Adriaan van Dis, Hanneke Groenteman en Jelle Brandt Corstius waren presentatoren van het iconische programma. Dit jaar was de presentatie in handen van Griet Op de Beeck.
De VPRO meldt dat bezuinigingen op de publieke omroep ‘moeilijke en pijnlijke keuzes’ noodzakelijk maken. “We maken ons grote zorgen over de kaalslag die de bezuinigingen veroorzaken in het culturele aanbod van de publieke omroep”, zegt algemeen directeur Zakia Guernina.
Ook het radioprogramma Vrije Geluiden en de kinderprogramma’s Hoofdzaken en De Cadeaufabriek worden geschrapt. Volgens de VPRO is er door de bezuinigingen ook nagenoeg geen ruimte meer om nieuwe programma’s te ontwikkelen. De omroep moet naar verwachting 35 tot 45 banen schrappen.
De laatste jaren had Zomergasten last van dalende kijkcijfers. Die lagen het laatste seizoen rond de 290.000 kijkers. Het beste seizoen qua kijkers was in 2001: naar de aflevering met Youp van ’t Hek keken 1,3 miljoen mensen.
In de vijfdelige podcastserie Het witte goud gaat onderzoeksjournalist Hansje van de Beek op zoek naar duidelijkheid in een doolhof van voeden, verleiden, verwijten en verdienmodellen.
Elke jonge ouder weet: de keuze voor borst- of flesvoeding voelt allerminst als een vrije keuze. Wat lijkt op een van de meest persoonlijke, intieme beslissingen die er zijn, wordt mede gestuurd door adviezen die je van alle kanten om de oren vliegen. De verloskundige, het Voedingscentrum, La Leche League, feministen en momfluencers – aan weerszijden van de discussie wordt fel gestreden om het hoogste woord. En iedereen beweert de feiten aan haar zijde te hebben. Wie heeft er gelijk? En belangrijker: naar wie wordt er geluisterd?
Enkele uren na de bevalling kreeg Van de Beek het eerste oordeel om haar oren. De kostbare eerste druppels melk, die ze met veel moeite voor haar vroeggeboren dochter had gekolfd, had ze in alle hectiek laten staan in de kantine van het ziekenhuis. ‘Oh nee!’ riep de dienstdoende verpleegkundige verschrikt uit. ‘Het witte goud!’
Hansje van de Beek: “Ik heb alles geprobeerd: borstvoeding, kolven, flesvoeding. En voor alles valt iets te zeggen. Hoe kunnen ouders een weloverwogen keuze maken? In deze podcast laat ik zien dat dat tegenwoordig bijna niet meer kan, omdat de overheid, commercie en ideologische partijen allemaal belang hebben bij die keuze.”
De podcast heeft een persoonlijk vertrekpunt, maar vier jaar later is Van de Beek verlost van kraamtranen en verhoogde hormoonspiegels. Van de Beek weet als geen ander wat de keuze voor jonge moeders kan betekenen, en combineert dat met de grondige benadering die ze gewend is als onderzoeksjournalist. In de podcast zoekt ze naar de feiten, maar vooral naar het grijze gebied. Welke ruimte is er voor interpretatie, als je de wetenschappelijke literatuur op een rijtje zet? En wie lukt het om het grijs om te zetten naar zwart of wit?
Hansje van de Beek is onderzoeksjournalist en podcastmaker. Voor Argos maakte ze eerder de podcast Dolle Mina’s van de dood, over de grenzen van hulp bij zelfdoding. Het witte goud is een vijfdelige podcastserie van Argos (VPRO/HUMAN). De eerste aflevering is vanaf nu te beluisteren op NPO Luister en de podcastapps. Wekelijks op zaterdag verschijnt een nieuwe aflevering.
Holt maakte in 1968 haar televisiedebuut als omroepster bij de AVRO. Na een korte periode bij de VPRO stapte ze over naar de NOS, waar ze jarenlang te zien was. Daar breidde ze haar rol uit: naast omroepster presenteerde ze ook diverse programma’s. Later vervolgde ze haar loopbaan bij de TROS.
Eind jaren tachtig leek Holts tv-carrière voorbij, maar met de komst van RTL kreeg ze een nieuwe kans. Ze werd het gezicht van TV Romantica, een nachtelijke talkshow over liefde en seks, en vormde samen met Dieuwertje Blok en Marc Postelmans het eerste presentatieteam van de 5 Uur Show. Holt zou het middagprogramma tien jaar blijven presenteren. In 1998 viel het doek, waarna Holt nog een seizoen van Klasgenoten maakte.
Holt presenteerde ook voor de regiozender RNN7 en had op televisiezender Tien een eigen realityserie met Bonnie St. Claire, genaamd Het glas is half vol. De laatste jaren was Holt minder vaak op tv te zien. Wel deed ze mee aan diverse realityprogramma’s, zoals Hotel Big Brother, Bobo’s in the Bush, Ranking the Stars en Project Rembrandt.
PowNed en NTR maken geen bezwaar tegen bezuinigingsplannen NPO
PowNed laat weten dat zij juist voor de bezuinigingsplannen van de NPO zijn. “Iedereen zal moeten inleveren. Een hervorming van het bestel is broodnodig om het hoofd te bieden aan de draconische bezuinigingen”, klinkt het vanuit de omroep. NTR laat ook weten niet bij de bezwaarmakende omroepen te horen.
KRO-NCRV laat weten in gesprek te zijn met de NPO en dat rechtstreeks te doen. Zij sluiten zich daarmee aan bij AVROTROS, BNNVARA, NOS en VPRO, die zaterdag ook deelden met de NPO te praten over de bezuinigingen, maar de inhoud daarvan niet te delen met de media.
In De cadeaufabriek gaat het om fantasie, plezier, creëren, inbeelden, geven, liefde en nog veel meer. Kinderen van vier tot acht jaar zetten creativiteit en techniek in om een persoonlijk cadeau te maken. Elke druk op een knop, tik op een plaat of high five met een ‘handige hand’ brengt je een stap dichter bij een cadeau, voor die ene belangrijke persoon. De machines zijn nu nog groter, slimmer en handiger!
De cadeaufabriek is vanaf zondag 16 november om 8.10 uur te zien bij de VPRO op NPO Z@ppelin. Er verschijnen tien afleveringen.
Maarten Bel: “Voor mijn verjaardag vraag ik tegenwoordig alleen nog maar zelfgemaakte cadeaus. De laatste keer vroeg ik aan iedereen een tekening, zelfs aan volwassenen die normaal nooit tekenen. Het geven van een cadeau gaat niet over de waarde in geld, maar over het inleven in de ander, de moeite die je doet en het ontwikkelen van je creativiteit. Het is belangrijk om dit aan kinderen mee te geven.”
Over de makers
Eva Nijsten is regisseur van jeugdprogramma’s en documentaires. Maarten Bel is docent en beeldend kunstenaar en maakt geregeld samen met kinderen kunst. Eva en Maarten ontmoetten elkaar op de kunstacademie, werkten daarna ieder binnen hun eigen discipline en komen nu weer samen bij de VPRO voor het nieuwe kinderprogramma De cadeaufabriek.
Kortom: het wordt weer genieten, leren en verwonderen op z’n Freeks. Voor dit seizoen reisde Freek samen met zijn vaste cameraman ‘Lange Ivo’ en geluidsman ‘Bange Bassie’ opnieuw de hele wereld over. Van de oerwouden van Peru tot de bossen van Madagaskar, van de Afrikaanse savanne tot de Australische outback en van tropisch Borneo tot het snikhete Zimbabwe.
In Noorwegen staat Freek oog in oog met een roedel wolven, waarvan er eentje wel heel dichtbij komt. Als dat maar goed gaat… Als geen ander weet Freek zijn liefde en enthousiasme voor de natuur over te brengen op jong en oud. Alsof je daadwerkelijk met hem op avontuur bent.
Freeks Wilde Wereld is vanaf maandag 10 november, elke werkdag en zondag, om 18.10 uur te zien bij de VPRO op NPO Zapp. Er verschijnen 22 afleveringen.
De fusieomroep lijkt daarmee tegemoet te komen aan de oproep van minister Gouke Moes (OCW) afgelopen vrijdag, dat omroepen geen omroephuizen moeten vormen vooruitlopend op de besluitvorming. Een halfjaar geleden kondigden AVROTROS en PowNed juist aan dat hun besturen al akkoord waren met de vorming van één omroephuis per 1 januari 2029.
In de door verkenner Meindert Landsmeer (3Rivers) tevergeefs uitgewerkte scenario’s leek het omroephuis met AVROTROS en PowNed telkens een gegeven. Beide omroepen geven aan graag samen door te willen en ook anderen te willen verwelkomen, zo lang het ‘3+1’-model (drie omroephuizen en taakhuis NOS+NTR) maar verwerkelijkt wordt. PowNed-chef Dominique Weesie: “We willen maximaal vier omroepbaasjes, klaar.”
Met de flexibeler opstelling van AVROTROS lijkt de druk op EO, VPRO en HUMAN te worden vergroot om terug te keren op hun besluit om nu al hun Huis van de Verdieping op te richten.
Omroepen EO, HUMAN en VPRO vormen samen nieuw omroephuis
Eerder dit jaar maakte toenmalig minister Bruins van Media bekend dat de taken van individuele omroepen moeten worden ondergebracht in vier of vijf omroephuizen. HUMAN en VPRO kondigden toen al aan dat zij een omroephuis wilden oprichten en daarvoor op zoek waren naar een derde partij.
In een gezamenlijke verklaring stellen de omroepen dat ze naast elkaar staan, maar onafhankelijk programma’s gaan maken. “Wij werken samen om trouw te blijven aan onze eigen missies.”
De omroepen geloven dat ze met hun verschillende achtergrond goed kunnen samenwerken. “We komen uit verschillende tradities: het christelijk geloof, het humanisme en het vrije denken. Vandaaruit kijken we naar de wereld als een plek waar verschillen worden gekoesterd in plaats van weggepoetst. Samen nemen we een morele en maatschappelijke verantwoordelijkheid.”
NTR
Het kabinet wil de bestuurlijke laag binnen de publieke omroep kleiner maken, en wil daarom omroephuizen invoeren. Nu hebben alle elf publieke omroepen nog een eigen bestuur, straks wordt dat er één per omroephuis. De hervorming van de NPO gaat in 2029 in.
In april maakten ook AVROTROS en PowNed bekend dat ze samen een omroephuis willen vormen. In het plan dat minister Bruins in april presenteerde werd bekend dat omroep NTR moet verdwijnen. Na kritiek vanuit de maatschappij en de Kamer kwam het kabinet terug op dat besluit. De NTR moet nu een taakomroep vormen met de NOS.
Als dat niet lukt, krijgt de NTR een plekje in een omroephuis. De NOS en NPO blijven los van de omroephuizen bestaan.
Green Media Award voor ITV Studios NL en Elleke Claessen
De prijsuitreiking was onderdeel van de Broadcast Media Society, een netwerkbijeenkomst van mediavakblad BM, die in het teken stond van duurzaamheid in de media. Het evenement zou oorspronkelijk plaatsvinden in de zogeheten Hof van Edens – het groene amfitheater op het Hilversumse Media Park – maar vanwege het slechte weer werd uitgeweken naar theaterzaal 1 van Beeld & Geluid.
Daar presenteerden Harm Edens en Sanne Savelsbergh een optimistisch programma, waarin duurzame initiatieven in de media werden belicht én vormgegeven. Ze gingen onder andere in gesprek met Jane Carter, President Universal Production Music, die de ‘groene stappen’ van de internationale muziekgigant toelichtte.
Ook Kas Jansma, expert sustainability in de media, en Tobias Wilbrink, oprichter van GreenScreen, betraden het podium om te praten over hun inzet om mediaproducties te vergroenen, waaronder het ALBERT-initiatief. Er zijn inmiddels verkennende gesprekken om nauwer samen te werken, ook met NPO, RTL en Talpa. Wilbrink: “Het gaat om minder ego en meer eco.” Patrick Brand ging dieper in op de energiebesparende maatregelen die facilitair bedrijf NEP al neemt, met name op het gebied van remote productie.
Winnares Elleke Claessen in gesprek met host Sanne Savelsbergh.
De beste initiatieven werden beloond met een Green Media Award, in de categorie Personen en Bedrijven. Elleke Claessen, voormalig senior producer/duurzaamheidscoördinator VPRO, won vanwege haar inspanningen om de omroep in 2023 naar halvering van de CO₂-uitstoot te krijgen. Dit wordt bereikt door tal van energiebesparende maatregelen en het stimuleren van thuiswerken. De VPRO heeft een klimaatneutraal plan geïmplementeerd om duurzaamheid een prominente rol te geven binnen de organisatie. Bovendien is Claessen fervent strijder tegen fossiele investeringen door pensioenfondsen. De andere genomineerden in deze categorie waren Laurette Schillings en Iris Otten van Film for Future en Trent van OAK Motion Pictures, onder andere verantwoordelijk voor Oscar-winnaar I’M NOT A ROBOT.
Bij de bedrijven werd ITV Studios Netherlands onderscheiden. Laurens Woldberg (MD) en Lynn Scheidegger (Project Manager ITV Green) namen de oorkonde in ontvangst (foto). Sinds 2024 zijn alle producties ALBERT-gecertificeerd en wordt met een zo klein mogelijke footprint geproduceerd. Achter de schermen betekent dat: minder reisbewegingen, hergebruik van decors en materialen, energiezuinige verlichting op de set en bewuste keuzes in transport en catering. Voor de schermen geeft ITV Studios duurzaamheid ook een plek in bijvoorbeeld quizvragen, opdrachten en verhaallijnen. Planet Placement!
Bovendien zijn er duurzame keuzes op kantoor: Meatless Mondays, LED-verlichting door het pand, geen wegwerpartikelen meer zoals bekers en bakjes, seizoensgroente uit eigen moestuin in de kantine en afvalscheiding. De andere genomineerden in deze categorie waren Banijay Benelux en Keplerfilm. De winnaars kregen niet alleen een Green Media Award oorkonde, maar namens Green Bookings ook 50 bomen om te planten op een plek naar keuze. In de woorden van Harm Edens: “Je eigen mini-bos met een gigantisch groen groeipotentieel.”
Winnares Elleke Claessen in gesprek met host Sanne Savelsbergh.