AI als opener voor je creatieve brein

Een jaar geleden kwam mijn boek The Art of AI uit. Daarin geef ik samen met machine learning engineer Marlies van der Wees (DPG Media) een praktische blik op hoe het creatieve proces en AI hand in hand gaan. Met voorbeelden, uitleg en veertien interviews met makers uit de mediawereld, journalistiek en design, zetten we de mogelijkheden, kansen en gevaren van kunstmatige intelligentie op een rij. Het boek is bedoeld voor inhoudelijke makers, die vaak geen programmeerkennis hebben, geen wiskundeknobbel bezitten of voorliefde voor statistiek, maar wel meer over de basis willen weten.

Sinds de komst van ChatGPT wordt mij nog vaker gevraagd om allerlei ontwikkelingen rondom AI te duiden. Dat doe ik door er workshops over te geven of bijvoorbeeld redacties een aantal dagen te trainen. Zo leren ze de nieuwe technologie te begrijpen en in te zetten voor journalistiek en ander creatief werk.

Vandaag geef ik een workshop aan een organisatie die opkomt voor vrouwenemancipatie en minderheden. Tijdens het voorgesprek vroeg de organisator me expliciet om niet te veel aandacht te besteden aan de welbekende vooroordelen die AI-systemen bevatten. Daar zijn ze al zeer bewust mee bezig. Het team is vooral op zoek naar de mogelijkheden en inspiratie.

Deze week wil ik je laten zien waar ik zoal kom en welke vragen ik krijg of probeer te helpen oplossen. Je ontdekt dan, net als ik eerder, hoeveel mensenwerk AI vergt, en dat je niet bang hoeft te zijn voor AI als je een beetje weet hoe de technologie werkt. Mijn overtuiging is dat: 

a) hoe beter je de technologie begrijpt, hoe geïnformeerder je ‘nee’ (en ‘ja’) kunt zeggen tegen het gebruik ervan;
b) De waarde die mensen toevoegen aan wat dan ook in het leven, veel minder grijpbaar is, lastiger te formuleren en meer omvattend dan een zogeheten AI-prompt (tekstcommando voor AI-software).

De bril waarmee ik voornamelijk naar technologie kijk is deze: als opener van deurtjes in je creatieve brein. Het gereedschap is nooit het doel, maar maakt het mogelijk om andere vragen te stellen, nieuwe verhalen te bedenken of oplossingen te vinden in een richting die je tot voor kort niet (her)kende. Niet bij jezelf of bij anderen. 

Laurens Vreekamp
Journalist, design thinker en schrijver van het boek The Art of AI. Hij was eerder Teaching Fellow bij Google’s News Lab en docent-onderzoeker User Experience Design aan de Hogeschool Utrecht. Vreekamp is ook mede-programmeur van Dutch Media Week 2023.