Dialect is dood, lang leve dialect

Alle regionale omroepen zenden het evenement gelijktijdig uit op hun online- en lineaire kanalen (en dus niet op NPO 1). De opzet is identiek aan de Europese variant: er kan gestemd worden en er is een vakjury. Met één cruciale regel wijkt de organisatie af van die van Eurovision: er moet gezongen worden in het standaard Nederlands óf in streektaal.

Wat een geweldig idee. Ik hoop op mooie filmpjes uit de verschillende streken, wapperende provincievlaggetjes in een enthousiast publiek en vooral op veel inzendingen die kiezen voor liedjes in dialect. Over dat laatste, dialect, gaat het de laatste tijd nogal vaak bij ons op de redactie. De reden? Onze nieuwste podcast: Het Dialectenbureau. Een negendelige serie die we maken samen met productiebedrijf Audio Visionair en professor-presentator Marc van Oostendorp.

In de serie maakt professor van Oostendorp een vrolijke reis door Nederland, om de huidige staat en schoonheid van dialect in Nederland in kaart te brengen. Voordat het te laat is. Voordat het dialect uitsterft. Hij doet dat samen met taalkundigen en bekende en onbekende dialectsprekers. Voordat we aan de productie begonnen wist ik precies niets over streektaal en dialect. Er bestaan nogal wat misverstanden over dialect, waar ook ik van overtuigd was. Al bij de eerste vergadering verwees professor van Oostendorp de belangrijkste reden dat we deze hele podcast wilden gaan maken naar het rijk der fabelen. Dialect sterft niet uit. Het verandert hoogstens.

En daar bleef het niet bij. Oerend Hard, dé Normaal-klassieker, is geen Achterhoeks, maar een verzinsel van een piepjonge Bennie Jolink. Ik heb altijd gedacht dat dialect voortvloeit uit het algemeen Nederlands, maar in werkelijkheid is het precies andersom. Dialect zou iets zijn dat vooral onder de MAX-doelgroep leeft, en door communicatie via sociale media niet meer onder jongeren. Klopt niet. Onderzoeker Kristel Doreleijers ontdekte dat het Brabants onder jongeren, zij het in een geëvalueerde vorm, juist springlevend is – dankzij sociale media.

En zo kan ik nog wel even doorgaan. Mocht je met spoilerangst leven: de passages hierboven zijn slechts een minuscule greep uit een rijke podcast, doordrenkt met nostalgie, muziek, fijne feiten en vooral véél dialect. En als we iets van de aankondiging van het Regio Songfestival en professor van Oostendorp en de sprekers in de podcast kunnen leren: dialect mag dan wel traditie zijn, het staat nooit stil.

Het Dialectenbureau (we zijn bij aflevering 3) is te beluisteren via NPO Luister en alle bekende podcastapps.

Jeroen Bos
Hoofd Online Content bij Omroep MAX