Julian Klop
Documentaireproducent bij Dochuis
2025 - week 02

Flexibel nieuwe wegen verkennen

Documentairemakers werken vaak zonder opdrachtgever en nemen zelf het initiatief om een project te ontwikkelen. Ze zoeken financiering via fondsen, waar ze geld kunnen aanvragen. Hoewel elke maker droomt van een groot budget, blijft de werkelijkheid vaak beperkt tot kleine financieringen of crowdfund-acties. 

De situatie wordt nijpender door de bezuinigingen op cultuursubsidies en de 100 miljoen bezuiniging op de NPO. Deze subsidies zijn cruciaal om onafhankelijke, neutrale documentaires te realiseren. Het verdwijnen van fondsen, zoals het Zuid-Hollands Mediafonds sinds januari en eerdere sluitingen zoals het landelijke Mediafonds, verslechtert de mogelijkheden voor makers. Het geld van het Mediafonds dat zich richtte op het stimuleren van audiovisuele producties voor regionale en landelijke media, ging destijds naar de NPO, maar ook daar zijn middelen schaars.

Het Filmfonds is met een budget van 96 miljoen euro het grootste en meest bekende fonds voor filmmakers. Hoewel het aantrekkelijk klinkt, ontvangt het Filmfonds jaarlijks honderden aanvragen. Door de grote concurrentie is het verstandig om ook andere opties te overwegen. Naast bekende fondsen zoals het Cultuurfonds bestaan tal van kleinere fondsen. Deze richten zich vaak op specifieke thema’s zoals journalistiek, bewustwording of educatie en ontvangen minder aanvragen, wat de kans op succes vergroot. 

Toch verdwijnen ook veel van deze kleinere fondsen. Mijn verwachting is dat dit extra druk zet op de overblijvende potjes, omdat het aantal makers dat financiering zoekt niet of nauwelijks zal afnemen. Tegelijkertijd bieden streamingdiensten zoals Videoland en Prime Video kansen. Deze partijen hebben flinke budgetten voor coproducties. Ze worden wel opdrachtgevers en hebben andere belangen dan de NPO, zoals het aantrekken van abonnees. Toch kunnen ze een documentaire volledig financieren. Bovendien verplicht wetgeving streamingdiensten om een deel van hun omzet in Nederlandse producties te investeren.

Terwijl de NPO kleiner wordt en programma’s zoals Tegenlicht verdwijnen, groeien tegelijkertijd de streamingdiensten. Dit benadrukt de noodzaak voor makers om flexibel te zijn en nieuwe wegen te verkennen. DocHuis ondersteunt makers bij het vinden van kansen in een steeds veranderend medialandschap. Zo blijven onafhankelijke documentaires mogelijk, ondanks de uitdagingen. 

Julian Klop
Documentaireproducent bij Dochuis 

De week van Julian Klop

Documentaireproducent bij Dochuis
2025 - week 02