Hersenscan onthult: creative is geniaal én kwetsbaar tegelijk

Echter, zo dicteert een journalistieke code, hier blijkt voor publicatie nog een embargo vanuit het Vaticaan op te rusten. Dat kunnen we hier tot nader orde dus maar beter respecteren om de beste man(nen) niet in de problemen te brengen. ‘Het is wel dé paus hè?’

Tijdens het lezen van Creative Under Fire, een recent onderzoek naar het brein van creatieven door Mark Woerde, bekroop mij hetzelfde gevoel. Dit is echt heel boeiend en voor velen van ons ongetwijfeld herkenbaar: ‘De echt creatieve geest in welk veld dan ook is niet meer dan dit: een menselijk wezen, abnormaal en onmenselijk gevoelig geboren. Voor hem… is een aanraking een klap, een geluid is een lawaai, een tegenslag is een tragedie, vreugde is extase, een vriend is een geliefde, een geliefde is een god, en falen is de dood’ – Pearl S. Buck.

‘Als je jezelf herkent in dit welsprekende citaat van Pearl S. Buck, dan is dit boek voor jou’, schrijft creatief strateeg Mark Woerde in zijn voorwoord. Creativiteit blijkt voor 22% van onze wereldbevolking een superkracht waarmee we de grootste uitdagingen van de wereld tegemoet kunnen met frisse, innovatieve oplossingen. Maar er zit een addertje onder het gras. Onze creativiteit, dit unieke talent, komt vaak hand in hand met verhoogde gevoeligheid. Hoewel dat geen probleem is bij het produceren van commercials of tv-shows, kan het lastig worden wanneer we te maken krijgen met dringende wereldwijde kwesties. Creatieven kunnen zich dan zo overweldigd voelen dat mentale gezondheidsproblemen hun creativiteit en impact gaan belemmeren, zo ontdekte Mark Woerde.

Even geleden zat ik met Mark aan tafel om zijn onderzoek verder uit te vragen. Volgens tijdschrift AdAge is Mark ‘een van de vijftig meest creatieve denkers ter wereld’. Hij kreeg meer dan honderd onderscheidingen als erkenning voor zijn baanbrekende werk en richt zich sinds 2010 met non-profitorganisatie LetsHeal op het implementeren van creatieve oplossingen voor een betere wereld. Met zijn bureau Lemz tekende hij destijds ook voor Burendag en Sweetie. Meer dan een miljard mensen zagen in het nieuws hoe een nieuwe vorm van seksuele kinderuitbuiting op de kaart werd gezet. Meer dan twee jaar werkten Woerde en zijn team in het diepste geheim aan deze operatie, en werden uiteindelijk 1000 daders uit 71 landen ontmaskerd door het digitale lokmeisje Sweetie, en overhandigd aan Interpol.

Aan de koffie vertelde Mark beeldend over de bevlogen inzet van zijn mensen in de bunker rond het Sweetie-project. De urgentie rond het móeten slagen van dit project en tegelijkertijd de continue angst voor vroegtijdige ontmaskering. De strikte geheimhouding voor alle teamleden: het schiep een band, maar isoleerde ook. En niet voor even. Het resultaat was immens, maar de mentale belasting voor alle teamleden eveneens.

Na zijn baanbrekende maar slopende werk met Sweetie verdiepte Woerde zich in de wetenschappelijke kant van creativiteit. In samenwerking met neurowetenschappers werden hersenscans uitgevoerd bij een groep creatieven en een controlegroep. Hierbij werd hun hersenactiviteit tijdens stressvolle prikkels gemeten. Deze EEG-scans lieten zien hoe creatieven emotioneel langer betrokken blijven bij moeilijke situaties, zonder zich er instinctief voor af te (kunnen) sluiten.

Wat in hemelsnaam bezielt iemand om creative te worden? Creative word je niet, dat bén je. Tegen wil en dank en in het bezit van een aantoonbaar afwijkende EEG-hersenscan, zo toont Woerde in zijn onderzoek aan. Waar ‘normale’ hersenen mogelijk sneller defensieve mechanismen activeren om zich af te sluiten voor emotionele overbelasting, blijven creatieven dus langer openstaan voor de emoties en gevoelens die worden opgeroepen. Ze blijven proberen oplossingen te vinden, wat hun vermogen versterkt om diep in complexe problemen te duiken en creatieve inzichten te genereren. Zelfs in emotioneel zware omstandigheden. Tegelijkertijd maakt deze gevoeligheid henzelf ook vatbaarder voor mentale, stressgerelateerde klachten.

De gezamenlijke reis langs geraadpleegde experts, neuropsychologen, soldaten, Zijne Heiligheid de Dalai Lama, scherpzinnige onderzoeksanalisten en haptotherapeuten leidt in combinatie met Woerde’s eigen, binnen de reclame-, corporate- en non-profitwereld opgedane handvaten tot tips en tricks die voor creatives van onschatbare waarde kunnen zijn.

Wil jij ook weten of je zo’n schijnbaar onvermoeibare creative bent en wat je kunt doen om jezelf fysiek én mentaal gezond te houden? Download dan hier het gratis e-book: www.CreativeUnderFire.org.

Ellen Danhof
Content consultant & board advisor Frankly Ellen