Kennisquiz of kenniskwis

De Grote Spectrum Encyclopedie (1973-1979)

Het was in de jaren zeventig, het begin van het einde van de gedrukte encyclopedieën. Opvallend is dat net in die tijd Ellen Blazer de kennisquiz 2 voor 12 voor de VARA bedacht, die in 1971 voor het eerst werd uitgezonden. Als oud-encyclopedist ben ik nog steeds jaloers op televisieformats van kennisquizzen zoals De Slimste Mens, Weet Ik Veel?!, Een tegen Honderd en Weekend Miljonairs.

Nee, van Deze Quiz Is Voor Jou word ik niet vrolijk. Het is een kopie van Weet Ik Veel?!, maar de verkapte studententoelage is ingeruild voor een (soms tranentrekkend) goed doel om formatplagiaat te voorkomen.
Voor deze quizzen worden veelal BN’ers ingevlogen. En dat is niet altijd een succes. Soms ontaardt de kennisquiz in een quiz zonder kennis zoals in afgelopen afleveringen van De Slimste Mens wel eens erg duidelijk te zien was. Zo, dat ben ik kwijt, schreeuwlelijk Wortelboer. Daarentegen zijn 2 voor 12, Een tegen Honderd of Weekend Miljonairs democratischer, want de kijker wordt uitgenodigd om te spelen.

Al deze quizzen heten kennisquizzen. Maar eigenlijk zijn het natuurlijk feiten- of weetjeskwissen: de kandidaat weet het of gokt. Maar ik verwonder me over het uitblijven van een echte kennisquiz, bijvoorbeeld in samenwerking met tijdschriften zoals Kijk en/of Quest.
Laat een kandidaat een onderwerp aandragen, dat met multimedia uitwerken en door een populairwetenschappelijke jury beoordelen. Dit in de trant van de serie over persoonlijke musea/verzamelingen of van leraren die op YouTube een wiskundeprobleem uitleggen of geschiedenis behandelen: duidelijk, bondig en binnen de gestelde tijd.
Kortom, een miniproductie over een onderwerp dat hem/haar bezighoudt.

Jak Boumans
Curator Pre-internet/auteur/blogger