Wanneer is groot te groot?

Moeten we niet eens langzaam accepteren dat er een maximum zit aan eigendom, macht of boot? Of geloven we in het verhaal van Rupsje Nooitgenoeg en dat het eind iets moois ontstaat?

Te groot zien we de afgelopen tijd wel vaker langs komen. Op de boekenplank (Gigantisme van Geert Noels, op TV bij Lubach “Ze hebben het (kapitalistische) spel uitgespeeld”, in het nieuws met de dreigementen van Facebook aan de Australische overheid, en ook in het US-congres waar men spreekt over de macht van de Big Five (Amazon, Facebook, Google, Microsoft, Apple). PS: WeWork is een mooi voorbeeld dat de zucht groot, groter, grootst niet altijd goed uitpakt.

De grote jongens, eigenaren of bestuurders van grote bedrijven spreken uiteraard altijd in positieve zin over hun omvang. Dat het de maatschappij, de consument (en shareholders) zoveel goeds brengen, en dat het de maatschappij zou schaden als er getoornd zou worden aan hun omvang. Maar is dat zo? Moeten we niet eens langzaam accepteren dat sommige zaken gewoon geld kosten, en dat niet alles gratis of spotgoedkoop moet zijn? En niet alles uit het verre oosten gehaald moet worden?

En sinds wanneer bepaalt een commercieel bedrijf wat er wel of niet geschreven of getoeterd mag worden? Daar moet een overheid toch gewoon regels voor opstellen? Of zorgen dat de regels veel sneller meebewegen met de technologische en maatschappelijke ontwikkelingen.

En waarom betalen grote bedrijven vaak slechts een fractie van de belasting die een klein of MKB bedrijf betaalt? Mening onderneming betaalt keurig zijn VB van 15% en – hopelijk – meer. Waarom vinden we het normaal dat grote bedrijven – door hun omvang – wegkomen met een fractie van dat percentage? De grote jongens houden zo meer geld over om nog groter te worden. Om maar te zwijgen van uitzonderlijke betalingstermijn die soms gehanteerd worden.

Zo kunnen we m.i. niet snel genoeg een Digital Tax introduceren op omzet van grote bedrijven die geld verdienen met een gratis social netwerk, search engines of platforms. Dat de realisatie van een Europese of internationale wet zolang duurt verbaast natuurlijk niet. Zeker niet als je ziet wie er allemaal aan tafel zitten. Consensus is goed, maar soms moet het maatschappelijk belang en urgentie groter zijn dan de shareholders-value.

Zodra een bedrijf een regering de les kan lezen, dan ben je te groot. Opknippen of overnames terugdraaien lijkt me dan een goede richting. NB: Ik heb het dan over Facebook. Een bedrijf dat bijvoorbeeld in Nederland een hele grote monopolist is binnen het segment communiceren (Social Media). Bij de liberalisatie van Telecom in Europa was het meenemen van je nummer een essentieel onderdeel om de concurrentie te stimuleren. Lijkt me een mooie verplichting.

Ed Achterberg
CEO Telecompaper